Türkiye Türkçesinde Söz Dizimi Üzerine Bir Açıklamalı Kaynakça Denemesi

Author:

Number of pages:
969-982
Language:
Year-Number:
2015-Volume 10 Issue 16

Türkçe sözdizimi çalışmaları Türkçede dilbilgisinin diğer dalları gibi en eski çalışmalardan bu yana yabancı kaynaklı çalışmalardan etkilenmiştir. Kaşgarlı Mahmud’un ünlü sözlüğü Divanu Lügati’t Türk’te kendisinden önceki Arapça çalışmaların yöntemlerini uygulaması gibi sonraki yüzyıllarda da Türkler dillerinin dilbilgisini ya Arapça, Farsça ya da Fransızca, Almanca, İngilizce, Rusça gibi dillerin yöntemlerini izleyerek yazmaya çalışmışlardır. Oysa Türkçe yapı bakımından bu dillerden farklıdır. Türkçe bu dillerin aksine sondan eklemeli, özgür öge dizilişine sahip ve tamlamalarda asli unsurun sonda olduğu bir dildir. Türkçe sözdizimi kuralları için hareket noktasını diğer dillerin kendilerine has özelliklerinden alan açıklamalar yanlış ya da yetersiz olabilmektedir. Bu çalışmada Türkçe sözdizimi üzerine yapılmış bazı çalışmalar incelenmiştir. Bu çalışmalar yazarının kitaplar ve makaleler, bildiriler olarak ikiye ayrıldıktan sonra yazarının adına göre alfabetik olarak incelenmiştir. İnceleme sonucu Türkçe sözdizimi çalışmalarının günümüzdeki durumu izlenmeye çalışılmış, araştırmacılar için alan bilgisi verilmeye ve bu sözdizimi çalışmalarının izledikleri yöntemler, genel tartışma noktaları ve varsa sorunları tespit edilmeye çalışılmıştır. Sonuç olarak Türkçe sözdizimi çalışmalarında bir terminoloji ortaklığının bulunmadığı, aynı kavramlara farklı araştırmacılar tarafından farklı isimler verildiği ve hatta bunun bir ideoloji beyanı noktasına yaklaştığı, sözdizimi kurallarının ya da cümle ögelerinin tayininde yöntem sorunları yaşandığı, çalışmaların çoğunun biçime dayalı geleneksel bakış açıları ile hazırlandığı, modern dilbilimsel yöntemlere dayanan araştırmaların henüz yeterli olmadığı, ilkokuldan yükseköğretime Türkçe sözdizimi öğretiminde tutarlılık olmadığı ve bu durumun öğrencilerde kafa karışıklığı yarattığı gibi görüşlere varılmıştır.

Keywords


Researches on Turkish syntax, like all other branches of Turkish grammar were influenced heavily by foreign works. First Turkish vocabulary, Diwan ul-Lughat al-Turk of Mahmud al-Kashgari in eleventh century followed the methodology of the earlier Arabic vocabularies which are not suitable for Turkish. Since that, Turkish grammars followed footsteps of earlier Arabic and Persian works until the Turkish westernisation in the nineteenth century. During the last years of the empire and the republic era Turkish grammars were influenced from the methodologies of the western grammars such as French, German and English which are also not suitable for Turkish. This annotated bibliography contains thirty seven academic papers and books about Turkish syntax written during republic era. These academic papers and books are ordered alphabetically by writer’s names. The methodologies, main arguments, key problems of these academic papers and books were discussed. By this way, we have tried to review the current status of the researches about Turkish syntax and reached several results. First of all foreign influence caused terminology problems in the researches about Turkish syntax. Turkish syntax also lacks complete works based on modern linguistics approaches. Most of the works on Turkish syntax are based on traditional views. There is no harmony about Turkish syntax teaching in schools as different approaches are followed during elementary middle and higher education which causes confusion among students.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 1,571
Number of downloads 644

Share

Journal of Turkish Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.