Türkiye’nin Enerji Sektörü Açısından Şeyl (Kaya) Gazı Potansiyeli ve Önemi

Author:

Number of pages:
291-310
Language:
Year-Number:
2015-Volume 10 Issue 14

Sanayileşme ve şehirleşmeyle birlikte enerjiye olan ihtiyaç sürekli artmış, artan enerji ihtiyacının karşılanması için mevcut kaynakların yanında yeni kaynak kullanımına gidilmiştir. Günümüzde de yeni enerji kaynağı arayışları sürmektedir. Son yıllarda kömür, petrol, doğalgaz gibi geleneksel enerji kaynakları yanında şeyl (kaya) gazı, kömür yataklı metan ve sıkı kumtaşı gazı gibi konvansiyonel olmayan (geleneksel olmayan) enerji kaynakları da kullanılmaya başlanmıştır. Konvansiyonel olmayan gaz türleri arasında en hızlı gelişme şeyl gazı üretiminde yaşanmıştır. Şeyl formasyonlarının yüksek miktarda hidrokarbon içerdiği eskiden beri bilinmesine rağmen bu kaya türlerinin kendiliğinden petrol ve doğalgaz akışına izin vermeyecek ölçüde geçirimsiz nitelik taşıması nedeniyle yakın zamana kadar ekonomik olarak üretim yapılmamıştır. Ancak son yıllarda ABD’de üretim tekniklerinin gelişmesiyle ekonomik miktarda şeyl gazı üretilmeye başlanmıştır. Doğal gaz alanında, şeyl gazının devreye girmesiyle küresel ölçekte doğal gaz üretiminde artış meydana gelmiştir. Henüz şeyl gazı kullanımına geçmeyen Türkiye’nin enerjiye olan ihtiyacı sürekli artış göstermektedir. Nitekim, 1990 yılında yaklaşık 53 milyon tep olan enerji arzı sürekli artarak 2013 yılında 120,3 milyon tep’e ulaşmıştır. 23 yıllık bir süre içerisinde enerjiye olan ihtiyaç 2.3 katına çıkmıştır. 2013 yılı itibariyle Türkiye’nin toplam birincil enerji arzının %31’ini doğalgaz, %28’ini petrol, %26’sını ise kömür oluşturmaktadır. Bu üç fosil kaynak birincil enerji arzının %85’ine tekabül etmektedir. Tüketilen doğalgazın %98,8’i, petrolün %92,7‘si, taş kömürünün %96‘sı ithal edilmiştir. Dolayısıyla Türkiye’nin birincil enerji arzının yaklaşık %72’si ithalatla karşılanmaktadır. Türkiye’nin birincil enerji talebinin günümüze kadar artış kaydettiği gibi bundan sonraki süreçte de sürekli bir artış eğiliminde olacağı tahmin edilmektedir. Bu enerji talebinin 2035 yılında 208 milyon tep’e çıkacağı ve dolayısıyla önümüzdeki 20 yıllık süre içerisinde enerjiye olan talebin günümüzdeki tüketimin iki katına yaklaşacağı öngörülmektedir. Böylece hızlı bir gelişme sürecine giren Türkiye’de sürekli ve giderek artan bir enerji açığı ortaya çıkmaktadır. Birincil enerji arzının büyük bir bölümünü ithalatla karşılayan Türkiye için şeyl gazı yeni bir umut ışığı olarak görülmektedir. Son yıllarda yapılan çalışmalar Türkiye’de önemli şeyl gazı potansiyel alanları olduğunu göstermektedir. Türkiye’de şeyl gazı potansiyeline sahip olan başlıca alanlar Güneydoğu Anadolu, Trakya ve İç Anadolu (Tuz Gölü ve Sivas çevreleri) bölgelerinde yer almaktadır. Yapılan çeşitli araştırmalara göre Türkiye’de şeyl gazı rezervinin üretilebilir miktarının 1,8 trilyon m³ civarında olduğu tahmin edilmektedir. Bu miktara göre Türkiye’nin yaklaşık 40 yıllık bir doğalgaz tüketimini karşılayacak şeyl gazı rezervi olduğu ortaya çıkmaktadır. Günümüzde Türkiye için önemli bir enerji kaynağı olan doğalgaz, birincil enerji tüketiminde %31 oranıyla en büyük paya sahip olan kaynaktır. Tüketilen doğalgazın tamamına yakınını ithal eden Türkiye’nin bu doğalgaz ihtiyacı, son yıllarda giderek önem kazanan şeyl gazı ile karşılanabilir. Dolayısıyla Türkiye’nin enerji açığının kapatılmasında şeyl gazı önemli bir kaynak olarak görülmektedir. Öte yandan şeyl gazının kullanımı, Türkiye’nin enerji açısından dışa olan bağımlılığını azaltması itibariyle de önem arz etmektedir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’deki şeyl gazı potansiyel alanlarını ve şeyl gazı rezervlerini ortaya koymak, bu kaynağın Türkiye’nin enerji açığının kapatılması açısından önemini irdelemektir.

Keywords


With the industrialization and urbanization the need for energy is continuously increasing and in order to meet this increase new resources with the existing ones are started to be used. In our day the research for new energy resources is continuing. In previous years beside the use of conventional energy resources like coal, natural gas and petroleum, unconventional energy resources as shale (rock) gas, coalfield methane and tight sandstone gases have been started to be used. Among the unconventional gases the use of shale gas is spreading. Despite the fact that shale gas formations include high volume hydrocarbon, because this kind of rocks do not let the flow of petroleum and natural gas shale gas has not been produced economically until recent times. However due to advancement of production technics in USA it has been started to be produced economically. Via the increase in the production of shale gas natural gas production escalated worldwide. In Turkey shale gas has not been used yet despite the increasing need for energy. In 1990 the energy supply was 53 million toe (tonnes oil equivalent) and it became 120,3 million toe in 2013. In 23 years energy need increased 2,3 fold. By year of 2013 turkey’s first primary energy supply consists of 31% natural gas, 28% petroleum, and 26% coal. These three primary fossil resources correspond to 85% of energy supply. 98,8% of consumed natural gas, 92,7% of petroleum and 96% of coal are imported. Consequently, 72% of primary energy supply is imported. It is estimated that primary energy demand will increase in the future as it did in the past. It is anticipated that energy demand will reach 208 million toe in 2035, and so the demand will be double in the next 20 years. Therefore, as a fast developing country in Turkey there will be an increasing energy deficit. As turkey supplies its primary energy need by import shale gas seems to be a hope for the country. According to recent studies in Turkey there are potential shale gas areas. The areas are Southeastern Anatolia, Thrace and Central Anatolia (Tuz Lake and Sivas surroundings). According to some research there are 1,8 trillion m³ producible shale gas in Turkey. According to these research this reserve can meet natural gas need of Turkey approximately for 40 years. As one of the most important energy resource natural gas has the biggest share in Turkey in primary energy resource by 31%. In turkey, almost all of the gases consumed are imported. So this need could be meet by shale gas. By this way an important step can be taken in closing the energy gap. Besides usage of shale gas will decrease the energy dependency of Turkey to foreign countries. The aim of this research is to reveal the potential shale gas areas and shale gas reserves, and examine the importance of this resource in terms of closing the energy gap in Turkey.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 1,445
Number of downloads 822

Share

Journal of Turkish Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.