Hamdânîlerin Şiîliği ile ilgili Tespitler ve Hamdânî Şiîliğinin Karakteri

Author:

Number of pages:
457-468
Language:
Year-Number:
2015-Volume 10 Issue 9

X. yüzyıldan itibaren Abbasî Halifeliği’nin zayıflaması ile birlikte, bundan istifade etmek isteyen emîrler, merkeze uzak yerlerde bağımsızlıklarını ilan etmeye başlamışlardır. Bu gelişmelerin neticesinde el-Cezîre, Musul ve Haleb’e hâkim olan Hamdânîler de bulundukları bölgede müstakil ancak Abbasîlerin siyasî hâkimiyetini kabul eden bir devlet kurmuşlardır. Ataları Hamdân b. Hamdûn’dan dolayı Benî Hamdân, Al-ı Hamdân olarak isimlendirilen bu emirlik kısa sürede Kuzey Suriye, el-Cezîre ve Irak’ın bazı şehirlerini ele geçirmeyi başarmıştır. Ellerinde bulundurdukları bölgelerin siyasî ve dinî yaşayışında önemli roller oynamışlardır. Hâkim oldukları bölgelerde idareci olarak yönetime başlayan Hamdânîler bu asırda Şîa’dan etkkilenmiş ve bunun sonucu olarak da Şiîliği kabul ederek değişik uygulamalarla bunu göstermişlerdir. Devletleşme sürecini tamamlayan Hamdânîler el-Cezîre’ye hâkim olduktan sonra bastırdıkları sikkelerde, Şiîler tarafından kutsal sayılan mekânların restore edilmesinde, himaye ettikleri müfrit Şiîler ve kendilerine intisap eden şairlerin şiirlerinde Şîa’yı benimsediklerini göstermişlerdir. Bunun haricinde Hamdânîlerin benimsedikleri akidenin mahiyeti üzerindede birçok tartışma yaşanmış ve her bir âlim görüşünü ispat etmek için birtakım deliller öne sürmüştür. Bu anlamda en göze çarpan husus, Hamdânîlerin Nusayrî olup olmadığı tartışmasıdır. İbn Nusayr’ın ölümünden sonra Nusayrî Alevî mezhebinden olan Hüseyin b. Hamdân el-Hasibî Suriye’ye yani Haleb’e geldiğinde, on iki imamı öven ve Şiî kimliğini vurguladığı “el-Hidaya” adlı eserini Haleb emiri Seyfüddevle’ye takdim etmesi Hamdânîlerin Nusayrîliğini savunanların en önemli iddiası olarak görülmektedir. Ancak Nusayrîllerin On İki İmam ile ilgili tasavvurları ile Hamdânîlerin destekledikleri kişi veya toplulukların On İki İmam tasavvurunun farklılık göstermesi Hamdânîlerin Nusayrî olduğu iddiasını nispeten ortadan kaldırmaktadır.

Keywords


The Amirs who want to benefit from the weakening of Abbasid Caliphate, began to declare their independence in the places remote from the central onwards of the tenth century. As a result of these developments, Hamdanids who had dominated al-Djazira, Mosul and Aleppo, had established a detached state in the region but they also had accepted the political domination of the Abbasids. Due to Hamdan b. Hamdûn as their ancestor, this Amirats named as Bani Hamdan, Al-Hamdan has managed to capture northern Syria, al-Djazira, and Iraq's some cities in a short period of time. In which retain, they played an important role in the political and religious life. Hamdanids who had begun as executive manager in areas under their control, were influenced from Shia in that century and then as a result of accepting Shiism, they behaved it in their various applications. After dominating al-Djazara, Hamdanids who had completed the nationalization process, have shown their adopting Shiism in suppressed coins, in the restoration of the places sacred by Shia, in the poetries of the poets who had joined to Hamdanids and the extremists Shiites under their patronage. Besides, many debates over the nature of faith adopted by Hamdanids took place and each scholar has suggested some evidence to prove his opinion. The most prominent issues in that sense, it is questionable whether Hamdanids are Nusayri. After the death of Ibn Nusayr, Husayn b. Hamdan al-Hasibî an Alawi Nusayri, When he came to Syria’s Aleppo city, he presented his work named "al-Hidaya” in which praising twelve imams and emphasizing the Shiism identity, to Aleppo orders Sayf ad-dawla and this is seen as the most important claim of the proponents dealing with the Nusayrîya of Hamdanids. However, differing the imagination of Nusayri about the Twelve Imams and the imagination of the person or group supported by Hamdanids, is relatively eliminate the claim of that the Hamdanids are Nusayris.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 1,553
Number of downloads 546

Share

Journal of Turkish Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.