Bu çalışmada Ahlat İlçesi’nin nüfus gelişiminin yanı sıra ilçe nüfusun günümüzdeki özellikleri de ele alınmıştır. İlçenin nüfus özellikleri incelenirken en yeni istatistikî bilgilerden yararlanılmıştır. 1927 ile 2014 yılları arasında Ahlat İlçesi’nin nüfusu 8357’den 38121’e çıkmıştır. Yani ilçe nüfusu 87 yılda % 356 oranında (4,6 kat) artmıştır. Aynı dönemde ülke nüfusunun % 451 oranında arttığını göz önüne aldığımızda Ahlat’ta nüfus artışının ülke geneline göre daha yavaş olduğu görülür. Doğum oranının (geçmişte ve günümüzde) yüksek olduğu ilçede nüfus artışının ülke geneline göre daha yavaş olmasının en önemli nedeni ilçeden dışarıya yönelik göçlerdir. Çalışmada ilçeden dışarıya yönelik göçlerin seyri incelenirken Bitlis İli’ne ait verilerden yararlanılmıştır. Cinsiyet oranının bütün sayım dönemlerinde yüksek olduğu Ahlat’ta genç nüfus oranı yüksektir. Nitekim ilçede çocuk nüfus (0-14) toplam nüfusun yaklaşık % 36,6’sını oluşturmaktadır. İlçede çalışma çağındaki nüfusun oranı % 58,4 iken yaşlı nüfus oranı % 5’tir. Çocuk nüfus ve yaşlı nüfusun toplam nüfusun önemli bir kısmını oluşturduğu ilçede bağımlı nüfus oranı oldukça yüksektir (%71,3). Bağımlı nüfus oranının fazla olması ilçede çalışan nüfusun üzerindeki yükün fazla olduğu anlamına gelmektedir. Günümüzde Ahlat’ta 6 yaş üstü nüfusun okuma yazma oranı ülke ortalamasına yakındır (2013 verilerine göre ülke ort: % 903,6 Ahlat ort:% 92). Ancak ilçede bu oranlar cinsiyetlere göre değişmekte olup erkeklerde ülke ortalamasına göre yüksek olan okuma yazma oranı kadınlarda ülke ortalamasına göre % 4 düşüktür. 2014 yılı Türkiye’de nüfus yoğunluğu 95 iken bu değer Ahlat’ta oldukça düşük olup 37’dir. 2014 yılı itibariyle ilçedeki nüfusun % 58,2’si Ahlat Şehri’nde yaşarken geri kalan nüfus kırsal yerleşmelerde yaşamaktadır. Kırsal yerleşmelerden Ovakışla (belde), Güzelsu, Taşharman ve Yeniköprü köyleri nüfus miktarlarının fazla olmasıyla diğerlerinden ayrılmaktadır. Çalışan nüfusun tarım sektöründe yoğunlaştığı ( % 69) ilçede hizmetler ve sanayi sektörleri yeterince gelişmemiştir. Günümüzde oldukça genç bir nüfusa sahip olan Ahlat İlçesi’nde yetersiz olan eğitim hizmetlerinin iyileştirilmesi ve istihdam olanaklarının arttırılması gerekmektedir. Genç nüfusun iyi eğitilmesi ve istihdam oranının arttırılması durumunda insan kaynağı yöre ve ülke ekonomisine gerekeli katkıyı sağlayacaktır. Şüphesiz ilçede eğitim kurumlarının (mesleki eğitim kurumları başta olmak üzere) arttırılması, turizm ve imalat sektörleri için gerekli altyapı yatırımlarının yapılması durumunda istihdam artacaktır. Aksi halde mevcut genç insan kaynağının yöre ve ülke ekonomisine önemli bir katkı yapması beklenemez.

Change of population in Ahlat district over the years is discussed. Also, the current situation of Ahlat district’s population is studied. For conducting this study, the most recent statistics is used. Between 1927 and 2014, the population of Ahlat district increased from 8357 to 38121. In other words, the population of Ahlat district increased 356 % (4.6 times) in 87 years. Over the same peiod of time country, Turkey as a whole, population increased 451 %. This shows that Ahlat district’s population increased less than th whole country. However, the birth rate is more higher in the Ahlat district then country as a whole. This could be explained because of the migration from district. People migrate to other places to find better paying jobs. The trend of migration from the Ahlat district is analyzed for using the data of Bitlis provience. The rate of the younger population is high in Ahlat district. The population of 0-14 age rate is 36,6 % in Ahlat district. Employable population rate is 58,4 %in Ahlat district. The population rate for elderly is around 5 %. Young and elderly population are high. Rates of younger and elderly population of the Ahlat district is very high (71,3 %). This means that dependent population is very high in Ahlat district. The higher dependent population means working population has much load on them, economically. Currently in Ahlat district over the 6 years-of age, literacy rate is very cloe to the country rate. However, literacy rate of male and female population are different. Male literacy rate in Ahlat district is higher than country rate. Female literacy rate is lower than (4 percent) country rate. In 2014, the population density rate is 95 in Turkey. In Ahlat district, density rate is 37. It is well below from country’s level. In 2014, 58,2 percent of the population in Ahlat district live in city center. Ovakışla, Güzelsu, Taşharman and Yeniköprü are differinciated from other rural settlements by having more population. Agricultural activities are higher rate of employment (69 %). Service and industrial sectors are not developed. Because of having high level of young population; for Ahlat district, it is advised that educational and employment opportunities should be improved. This could help to develop region’s economy as well as country’s economy. For sure, without educating younger generations and opening new employment areas, young population cannot help to establish a developed society.