Günümüze ulaşan Türkçe Kur’an tercümeleri üzerinde yürütülen bir kısım araştırmalar, ilk Türkçe Kur’an tercümesinin Farsça tercümeyi yapan heyet içerisinde yer alan Türkler tarafından yapıldığı ve bu tercümenin zaman içerisinde çeşitli nedenlerle kaybolduğunu ya da yok olduğunu düşündürmektedir. Fakat, sonraki tercümelere örnek teşkil eden bu tercümeden istifade edildiği konusunda güçlü kanaatler uyandıran birçok Türkçe Kur’an yazması tespit edilmiş ve bu yazmalar birçok çalışmaya konu olmuştur. Bu çalışmalar, araştırmacıların dikkatini çeken iki metnin Karahanlı Türkçesi yazı dilinde kaleme alındığını kuvvetlendirmektedir. Ayrıca, Rylands ve TİEM 73 olarak kodlanan bu iki yazmanın ilk Türkçe Kur’an tercümesinden tercüme edildiği düşünülmektedir. Bunlardan başka, yine Rylands metni gibi içerisinde Farsça tercümesini de içeren British Museum or. 9515 kodlu metin ile Hekimoğlu ve Anonim Tefsir metinlerinin de bu ilk tercümeyle benzerlik gösterdiği sanılmaktadır. Eski Anadolu Türkçesi döneminde kaleme alınan Kur’an tercümeleri de tıpkı yukarıda bahsedilen tercümeler gibi belli tercümelerden istinsah edilmiştir. Tarafımızdan tespit edilen Milli Kütüphane 06 Mil Yz B 502 numaralı yazma 15. yüzyılda Oğuz diliyle yazılan bir seri tercümeyle benzerlik gösteren aynı kaynaktan istinsah edilmiştir. Türkçe Kur’an tercümelerinin tam bir tercüme haritasını oluşturabilmek için öncelikle bu gibi karşılaştırmalı nüsha tasniflerinin sıkça yapılması gerekmektedir. Her ne kadar aynı nüshadan istinsah edilse de her yeni tercüme, içerisinde arkaik ögeleri ve yapıları barındırdığından Kur’an tercümelerinin söz varlığı açısından önemli bir yere sahiptir.
Today, some related research on Turkish Koran translation manuscripts gave rise to the thoughts that first Turkish translation of Koran was made by the Turkish members of the board who made the first Farsi translation of Koran and this Turkish manuscript was lost or destroyed in time due to reasons unknown. Whereas, a number of Turkish Koran manuscripts were obtained which were originated from these manuscripts and thought to inspire later manuscripts. Studies on these manuscripts showed that two manuscripts were possibly written in Karakhanid Turkish. These manuscripts coded as “Rylands” and “TİEM 73” also were though to have originated from the first Turkish Koran translation. In addition, like Ryland manuscript including Farsi translation, the manuscript in British Museum coded as or. 9515 with Hekimoğlu and Anonim Tefsir manuscripts have been thought to be fairly consistent with the first translation. Similar to the translation manuscripts mentioned above, the Koran translations in Old Anatolian Turkish age was also copied from certain manuscripts. The manuscript retained by us with the code of Milli Kütüphane 06 Mil Yz B 502 was copied from the same source with a serial translation of 15 century Oghuz language. To create a map of Turkish Koran translation manuscripts, first of all such comparative copy classification should be made. Although it seems rather identical, each new translation harboring archaic units and structures are quite significant regarding the vocabulary of Koran Translations.
By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.