Mihnetkeşan Hikâyesi’nin Söz Varlığı Üzerine Bir İnceleme

Author:

Number of pages:
457-472
Language:
Year-Number:
2015-Volume 10 Issue 12

Tanzimat Fermanı'nın ilan edilmesi 19. yy.'da Osmanlı toplumunda köklü değişikliklere yol açmıştır. Yüzyıllardır Doğu Medeniyeti tesirinde yaşayan Türkler, Batı Medeniyeti tesirine girmiştir. 3 Kasım 1839 tarihinde Tanzimat Fermanı ilan edilince, birbiri ardına reformlar hayata geçirilmeye başlamış ve ülke hızla "Batılı" bir Avrupa devleti hüviyetine kavuşmuştur. Şüphesiz bu değişim kolay olmamıştır, çünkü "Batı" o zamana kadar savaşılan, nefret edilen bir yerdir. Bununla bağlantılı olarak da çok az tanınmaktadır. Kurulan ilişkiler oldukça yüzeyseldir ve Osmanlı İmparatorluğu'nun yükseliş çağının getirdiği bir kibri barındırmaktadır. Bu kibir sebebiyle Türkler, Avrupa'yı hiç örnek almamışlar, hatta orada yaşanan gelişmelerden de uzak kalmışlardır. Tanzimat'la başlayan Osmanlı reformları büyük ölçüde zorunluluklar sebebiyle uygulamaya sokulmuştur. Savaşlarda birbiri ardına alınan yenilgiler, Batılılaşmanın zorunlu olduğunu acı bir şekilde ortaya çıkarmıştır. Osmanlı İmparatorluğu öncelikle askeri reformlar yapma yoluna gitmiştir. Batının ordu sistemi alınarak, Avrupalıların savaş meydanlarında yenilebileceği sanılmıştır. Fakat Avrupa Medeniyeti'ni üstün kılan sadece askeri üstünlük değildir. Avrupa, aynı zamanda bilim, teknik ve sanatta da çağının en üstün seviyesine gelmiş, bu ilerleme de sonuç olarak askeri başarıyı getirmiştir. Bu durumun geç de olsa farkına varan Osmanlılar, sosyal ve siyasi bütün alanlarda Batılılaşmaya başlamışlardır. Edebiyat da Batılılaşmanın dışında kalmamıştır. Hatta Batılılaşmayı halka yayabilmenin aracı olmuştur. Devrin edebiyatçıları, Batı'da yükselişe geçen siyasi kavramları şiire sokmuşlardır. Ayrıca yeni edebiyat türleri de alınmıştır. Gazeteciliğin başlaması hem yeni türlerin geçişini hızlandırmış hem de edebiyatçılara yeni misyonlar yüklemiştir. Tanzimat edebiyatçıları aynı zamanda gazetecidir. Toplumun sorunlarına çare bulmak ve cahil kalmış halkı eğitmek istemektedirler. Bu düşüncelerini hayata geçirebilmek için gazetenin yanı sıra roman ve hikayeyi kullanmışlardır. Roman ve hikaye Tanzimat Devri'nde edebiyatımıza girmiştir. Tanzimat münevverinin önünde önemli sorunlar bulunmaktadır, Klasik Dönem'de edebi dil, şiir dili olarak gelişmiştir. Nesir hem çok azdır, hem de mevcut bulunanlar şiir diliyle yazılan ağdalı eserlerdir. Kullanılan dili, halkın iyi eğitimli küçük bir azınlığı ancak anlayabilmektedir. Tanzimat edebiyatçılarının halkı eğitme misyonuyla bu durum çelişmektedir. Dönemin edebiyatçıları hem edebi değeri yüksek ham de anlaşılır eserler ortaya koymaya çalışmışlardır. Tüm bu sebepler dolayısıyla Tanzimat Edebiyatı'nın kendine özgü bir üslubu ve söz varlığı vardır. Bu incelemede Tanzimat Dönemi nesrinin söz varlığı analiz edilmiştir.

Keywords


The proclamation of the Tanzimat Edict, has led to radical changes in the 19th century in Ottoman society. The Turks living in the Oriental influence for centuries has entered effect on Western civilization. On 3 November 1839 Edict was declared, reforms began to be implemented consecutively and the country quickly has reached a Western Europe State identity. No doubt this change has not been easy, because "the West" who fought until then, it is a place that is hated. In connection with this, Europe is known very little. Established relationships were very superficial and contain an arrogance brought about the rise of the Ottoman Empire era. Because of this arrogan, Turks have never taken samples from Europe and even they have stayed well away from the developments there.Ottoman Reforms that began Tanzimat Period, have been implemented largely because of only requirements. Consecutive defeats in the wars have led to sadly understand that Westernization has been inevitable. The Ottoman Empire has primarily chose to make military reforms. It was thought by taking the Western military system Europeans woul be defeated in battle fields. But European civilization is not only the military superiority that makes it superior. Europe has reached to the highest level of era also in science, technology, art and this progress has brought military success as a result. Ottomans that realized this situation lately, have begun to Westernization in all areas of social and political. Literature has not stayed out westernization. Even it has been the vehicle of spreading Westernization in public. The writers of that period, has put into poetry the political concepts that rising in Western. It also has added new genre of literature. Start of journalism has accelerated the transition of new genres and also have assigned new missions to the literati. Tanzimat writers are also journalists. They wanted to find solutions to the problems of society and wanted to educate the public remain ignorant. They used the newspaper to put into practice that thought and also used novels and short stories. Novels and stories entered our literature in the Tanzimat Period. There are important issues in front of the Tanzimat intellectuals, literary language in the Classical period, was developed as a poetic language. Prose is very small and also existing works are strongly written in poetry language. Only well-educated, small minority of people could understand the language used. With the mission of Tanzimat writers to educate the public and this case contradicts. Period writers have attempted to demonstrate both high literary valued and understandable works. Tanzimat literature has a distinctive style and vocabulary for all of these reasons. In This study the vocabulary of prose of Tanzimat Period has been analyzed.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 695
Number of downloads 381

Share

Journal of Turkish Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.