Türkçe, aynı dil işlevinin birbirinden farklı yapılarla yerine getirilmesine imkân veren bir dildir. Bu durumu, dilin zenginlik göstergelerinden biri olarak değerlendirmek yerinde bir düşünce olsa gerektir. Dilde, aynı işlev için bir taraftan birbirinden farklı yapılar kullanılmaktayken bir taraftan da yeni dil yapılarının oluşumuna zemin hazırlanmıştır. Bu bakımdan Türkçede çeşitli dil yapıları, farklılaşarak ve zenginleşerek geçmişten bugüne değişim ve gelişim süreçleri geçirmiştir. Özellikle tarihî Türk lehçelerinde bu durum çeşitli örneklerle ortaya konulabilmektedir. Eski Anadolu Türkçesi döneminde yazılmış eserler, köken bilgisinden biçim bilgisine, anlam bilgisinden cümle bilgisine ve daha sayabileceğimiz pek çok dil alanına çeşitli açılardan ışık tutmuştur ve tutmaya devam etmektedir. Bu bakımdan Eski Anadolu Türkçesi döneminde yazılmış eserlerin ayrıntılı dil incelemelerine tabi tutulması; dönem Türkçesine ait çeşitli özelliklerin ortaya konması, dil öğretiminin sağlam temellere oturtulması ve dil araştırmaları bakımından son derece önemlidir. Eski Anadolu Türkçesi dönemine ait eserlerde, özellikle cümle kökenli bağlaçların önemli dil yapıları olarak incelenmeye muhtaç olduğu göze çarpmaktadır. Cümlelerin işlevsel özelliklerini kaybedip kalıplaşmasıyla oluşan bu bağlaçların çeşitli incelemelere konu olmaması, hazırlamış olduğumuz çalışma açısından dikkate değerdir. Eski Anadolu Türkçesi dönemi eserlerinde aynı işlevde pek çok farklı bağlaç kullanılmıştır. “sanki” anlamında kullanılan cümle kökenli bağlaçlar bu ifadenin somut örnekleridir. Bu çalışmada; Eski Anadolu Türkçesi dönemi eserlerinde geçen ṣan, ṣanasın, ṣanasın ki, ṣanasın kim, ṣanaduñ / ṣanayduñ / ṣanayıduñ, ṣana-y-ıduñ ki, ṣanaduñ / ṣanayduñ kim, ṣanki, ṣankim ve ṣanursın biçimindeki “sanki” anlamında kullanılan cümle kökenli bağlaçlar incelenmiştir. “sanki” anlamında kullanılan cümle kökenli bağlaçları ele alan bu çalışma giriş, inceleme ve sonuç olmak üzere üç bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde, adı geçen konuyu incelemenin gerekliliği ve cümle kökenli bağlaçların oluşumu kısaca ifade edilmiştir. İnceleme bölümünde; Eski Anadolu Türkçesinde cümle kökenli bağlaçlar olarak kullanılmış olan ṣan, ṣanasın, ṣanasın ki, ṣanasın kim, ṣanaduñ / ṣanayduñ / ṣanayıduñ, ṣana-y-ıduñ ki, ṣanaduñ / ṣanayduñ kim, ṣanki, ṣankim ve ṣanursın bağlaçları köken, kullanım ve işlev yönünden değerlendirilmiş ve bu yapıların ortaya çıkışında dilsel sebeplerin yanı sıra dil dışı sebeplerin de etkili olduğu belirtilmiştir. Sonuç bölümünde ise yapılan incelemeyle ortaya çıkan tespit, yorum ve önerilere yer verilmiştir.

Works written during the Old Anatolian Turkish period have shed light on various linguistic fields from different angles ranging from etymology to morphology, and from semantics to syntax. In this respect, It is extremely important to subject the works written during the Old Anatolian Turkish period to rigorous and detailed linguistic analysis in order to reveal various features belonging to the Turkish of the period, base language teaching on solid ground and conduct studies on language. It seems that in works from the Old Anatolian Turkish period, especially sentence-originated conjunctions need to be analyzed as important linguistic structures. The fact that these conjunctions, which arose when sentences lost their functional properties and took a fixed form, have not been subjected to investigation is noteworthy in terms of our study. Many different conjunctions with the same function were used in the Old Anatolian Turkish period. Sentence-originated conjunctions used in the meaning of “as if” are concrete examples of this. In this study, sentence-originated conjunctions meaning “as if” such as ṣan, ṣanasın, ṣanasın ki, ṣanasın kim, ṣanaduñ / ṣanayduñ / ṣanayıduñ, ṣana-y-ıduñ ki, ṣanaduñ / ṣanayduñ kim, ṣanki, ṣankim and ṣanursın used in the works belonging to the Old Anatolian Turkish period were investigated. This study, which deals with sentence-originated conjunctions used in the meaning of “as if”, is consisted of three sections, namely introduction, analysis and conclusion. In the Introduction section, the necessity of investigating the said subject and the formation of sentence-originated conjunctions were explained. In the Analysis section; the conjunctions ṣan, ṣanasın, ṣanasın ki, ṣanasın kim, ṣanaduñ / ṣanayduñ / ṣanayıduñ, ṣana-y-ıduñ ki, ṣanaduñ / ṣanayduñ kim, ṣanki, ṣankim and ṣanursın, which were used as sentence-originated conjunctions during the Old Anatolian Turkish period, were examined in terms of etymology, use and function and it was stated that non-linguistic factors as well as linguistic ones played a part in the emergence of these conjunctions. In the Conclusion section, on the other hand, the findings, comments and suggestions that arose as a result of the analysis were presented.