Bu çalışmada, 15. yüzyıl Klasik Türk şiirinin önemli şairlerinden birisi olan Necatî Beğ’in Divanı’nda yer alan bir kaç isim + yardımcı fiil şeklindeki birleşik fiil örneği anlam ilişkileri bakımından gösterdikleri ad aktarması (mecaz-ı mürsel, metonimik) özellikleri yönüyle ele alınıp değerlendirilmeye çalışılmıştır. Bir söz sanatı olarak da kabul edilen ad aktarmaları (metonimi) aslında bir kavramlaştırma biçimidir. Kaynak ve hedef kavram ilişkileri açısından kavramlaştırma yönleri itibariyle parça-bütün ilgisi, öncelik-sonralık ilgisi, genel-özel ilgisi, sebep-sonuç ilgisi, eşya ilgisi, yer ilgisi, âlet olma ilgisi vb. çeşitli görünüşlerle karşımıza çıkan bu tür ilişkiler isim + yardımcı fiil şeklindeki birleşik fiillerde de bazen isim unsuru bazen de birleşik fiilin bütünü üzerinde kendisini göstermektedir. Necatî Beğ Divanı’nda geçen ve inceleme konusu yaptığımız bir kaç isim + yardımcı fiil yapısındaki birleşik fiilde bu tür ad aktarmalı kavramlaştırma ilişkilerinin nasıl gerçekleştiğini bu çalışmada eşya/alet ilgisi, mekan/yer ilgisi, organ (vücut parçası) ilgisi, safha ilgisi, zaman ilgisi, nitelik ilgisi, yön ilgisi, sebep-sonuç ilgisi ana başlıkları altında tespit edip göstermeye çalıştık. Beyitlerde karşımıza çıkan hedef ve kaynak kavram arasındaki ad aktarmalı (metonimik) ilişki Lakoff ve Johnson’un, ayrıca Radden ve Kovacses’in görüşleri doğrultusunda izah edilmeye ve beyitlerdeki bilişsel ad aktarmalı (metonimik) ilgilerdeki kaynak kavramın seçiminde insan tecrübesine ve algısal seçiciliğe dayalı sebepler, kültürel tercihler ortaya konulmaya çalışılmıştır.
In this study, some examples of compound verbs in the form of name + auxiliary verbs that are in the Divan of Necati Beg, who is one of the important poets of the 15th Century Classical Turkish poetry, were tried to be evaluated in terms of the metonymy they have concerning the relationships of the meaning. In the light of the information we obtained from biographies and other sources, it is possible to state that the real name of Necati Beg was either Nuh or Isa, he was born and raised in either Edirne or Kastamonu, he was one of the two famous poets of the periods of Fatih Sultan Mehmed and Bayezid the 2nd, he was the
By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.
