Üç Dilli Şair Ayşe Teymûrîden Üç Dilli Gazel

Author:

Number of pages:
1425-1436
Language:
Year-Number:
2015-Volume 10 Issue 8

Tarihin her döneminde pek çok medeniyete ev sahipliği yapan Mısır, topraklarında barındırdığı pek çok medeniyet özellikle de Firavun medeniyeti sayesinde dünyanın ilgi ve dikkatini çekmeye devam etmektedir. Selahaddin-i Eyyûbî gibi tarihî bir şahsiyetin Mısır’da idarî, dinî ve eğitim gibi pek çok önemli konularda düzenlemelerde bulunması hâlâ Mısırlılar tarafından hatırlanmaktadır. Memlükler döneminde bırakılan eserler de son derece önemlidir. Yavuz Sultan Selim’in Mısır fethi, bu ülkenin ilmî, ticarî ve idarî bakımdan kalkınmasını sağlamıştır. Bugün bile bıraktığı sayısız eserlerle Mısırlılar tarafından hep övgü ile söz edilip önemli yerlerde heykelleri dikilen Kavalalı Mehmet Ali Paşa’ya Mısır Valiliği yolunun Yavuz Sultan Selim’in fethiyle açıldığı unutulmamalıdır. Osmanlılarla birlikte Türk kültür ve medeniyeti Mısır’da daha fazla etkin olmuştur. Mısır’da gelişen Türk kültür ve edebiyatı içinde geçtiğimiz yüzyılda Dîvân şiiri alanında önemli eserler verilmiştir. Bu eserler, Osmanlı döneminde Kahire sarayında ya da saraya yakın çevrede yetişen hanım şairlere aittir. Bu şairlerden Çeşmî Âfet Hanım Dîvânı, Doç. Dr. Semra Tunç hocamız tarafından, yayımlanmıştır. Yine aynı dönemin Kahire sarayındaki hanım şairlerinden birisi olan Gülperî Hanım’ın Güldeste-i Hâtırât’ı da Filiz Kalyon tarafından yayımlanmıştır. Sözünü ettiğimiz yüzyılda Dîvân şiiri sahasında Kahire’de yetişen önemli bir şahsiyet de Ayşe Teymûrî’dir. Türkçe Dîvânı’nda pek çok dil ve edebiyat malzemesi bulunmaktadır. Dîvân, tarafımızdan yayımlanmıştır. Ayşe Teymûrî, Mısır’da siyasî, kültürel ve edebiyat alanında etkili olan Teymûrî sülalesine mensuptur. Ülkemizde hakkında kısaca bilgi verilen iki ansiklopedi maddesinin dışında; Türkiye’deki edebiyat ve ilim çevrelerine tanıtılması, M. A. Yekta Saraç’ın “Türk Edebiyatının Mısır’da Unuttuğu Bir Şair: Aişe İsmet Teymûr” isimli makalesi ile olmuştur. Prof. Dr. Yekta Saraç, bu makaleyi 1995 yılında İlmî Araştırmalar dergisinde yayımlamıştır. Arap dünyasında da bazı önemli edebiyatçılar tarafından Ayşe Teymûrî hakkında önemli yayınlar yapılıp ansiklopedi maddeleri yazılmıştır. Bu yayınlardan en önemlisi, Hıristiyan kimliği ve Arap edebiyatı çalışmaları ile dikkat çeken Bayan Mey Ziyâde’nin yazdığı “Şâiretü’t-tali’a A’işe Teymûr” isimli kitaptır. Mey Ziyâde bu kitabında, Ayşe Teymûrî’yi Türkçe, Arapça ve Farsça şiir yazmasından dolayı “Üç dilli şair” olarak vasıflandırmaktadır.

Keywords


Egypt, which hosted many civilizations throught all periods of the history, now continues to attract interest and attention through the civilizations which lived in its lands especially the Pharaoh civilization. A person like Salahaddin-i Ayyûbî who arranged a lot of things in Egypt like education, religion and administrative work, is still being memorialized by the Egyptians. The works left from the Mamluk civilization are also important. The conquest of Egypt by Yavuz Sultan Salim helped this country to recover itself in sciences, trades and administrative work. Even today, Kavalalı Mahmat Ali Pasha is being praised by Egyptians and being sculptured as monuments. He became the governor of Egypt through the conquest by Yavuz Sultan Selim. With the Ottomans, Turkish culture popularity increased in Egypt. In the 20th century, important works published in Ottoman poetry genre. These works belong to mesdames who lived in the Cairo palace or in places which are near to the palace. Ottoman poetry Cheshmî Âfet Hanim Dîvâni was published by Associate Professor Semra Tunç. And one of the poets who lived in the same period at the Cairo palace Gulparî Hanim's Guldasta-i Hâtirât was published by Filiz Kalyon In the same century, another important personality was Aisha Taymûrî who grew up in Cairo. She was born in 1840, in Cairo. She belongs to the famous Taymûrî family which was influential in cultures and politics. According to the information given by, a researcher who comes into prominence with her Christian personality, Mari Ziyada, Aisha Taymûrî's grandfather Mohamed Kâshif, (Mohamed Taymûr bin Ismail bin Ali Kurdî) moved to Cairo with Ottoman soldiers after the French exited from Egypt. Aisha Ismat Hanim's father Ismail Taymûrî was the president of the Assembly of H

Keywords

Article Statistics

Number of reads 1,129
Number of downloads 654

Share

Journal of Turkish Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.