Ortaköy-Kuruçeşme Sahilinde Yapılaşma ; 20. Yüzyıl Başları

Author:

Number of pages:
99-132
Language:
Year-Number:
2015-Volume 10 Issue 10

17.yüzyıl ve sonrasında, Boğaziçi’nde kıyı yapıları ve köy içi yerleşimleriyle kendine özgü bir yaşam kültürü kurulmuştur. Ortaköy ve Kuruçeşme sahilindeki Boğaziçi bölümüne, 17. yüzyıldan itibaren pek çok saray, sahilsaray, sahilhane, cami, çeşme ve rekreasyon alanları inşa edilmiştir. Özellikle bu sahil, 18. yüzyıldan itibaren hanedan ailesinin ve üst düzey ailelerin sahilsaray ve sahilhanelerine ev sahipliği yapmıştır. Pek çok sahilsaray döneminin ünlü mimarları tarafından inşa edilmiştir. Örneğin Nazime Sultan Yalısı, ünlü İtalyan mimar D'Aranco, Hatice Sultan Yalısı Melling tarafından inşa edilmiştir. 18. ve 19. yüzyılda gelişen Boğaziçi kıyı mimarlığı, 20. yüzyılın ilk çeyreğinden itibaren yok olmaya başlamıştır. Bu süreçte pek çok yalı, koruma anlayışından uzak politikalarla yıkılmıştır. Boğaziçi’nin özel mimarisini yansıtan kıyı yerleşimi ve köy içlerinin özgün dokusu zarar görmüştür. Günümüzde Ortaköy-Kuruçeşme kıyı yerleşimi, 18. yüzyılda Fauvel ve Melling tarafından çizilen gravürlerde, 19. Yüzyıl ortalarında Kargopoulo, Abdullah Freres, Sebah&Joaillier tarafından çekilen fotoğraflarda ve 20. Yüzyıl başlarına ait Miralay Ali Sami fotoğraflarında yer alan yapılarının pek azını yaşatabilmektedir. Bu kıyı dokusunun özgün dokusu, 20. yüzyıldan itibaren, yol yapıları, çeşitli dönemde yangınlar, tahribatlar, yanlış işlevlendirme gibi nedenlerle zarar görmüştür. Ortaköy-Kuruçeşme kıyı yerleşimine ait gravür, harita ve fotoğraflarda görülen silüet değişimi net olarak görülmektedir. Yapılan çalışmada, 20. Yüzyıl başından itibaren bu özel sahil şeridinde yer alan yapıların yok oluş süreci anlatılacaktır.

Keywords


On the Bosphorus shores beginning from the 17th century, an original kind of living was formed with its palace, yalı (seaside house), grove, recreation site, fountain and mosque building. This shore had especially been a host for the palaces of the dynasty family from the 18th century on. Many seaside house was built by some famous architect. For example Nazime Sultan Yali's (seaside house) was built by famous Italian architect D'Aranco and Hatice Sultan Yali's was built by Melling. Bosphorus architecture that started to develop during 18th and 19th century, began to disappear dating from the first quarter of the 20th century. During this process many yalis were demolished due to understanding of non-protection policy. Special architectural features of the Bosphorus shores and original interior texture of villages were damaged. The change of Ortaköy-Kuruçeşme silhouette is clearly seen at the gravures, maps and photographs. From the gravures drawn by Fauvel and Melling at the beginning of the 19th century, from the photographs of Kargopoulo, Abdullah Freres, Sebah&Joaillier in mid 19th century and Miralay Ali Sami at the beginning of the 20th century, of these buildings only a few yalıs are left to our day. The authenticity of the remaining texture started to got damaged from 20th century, with coastal road construction, fires of various periods, destructions, wrong uses. In this study, from the begining of 20 th century, destruction process of the buildings in this special coastline will be explained.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 1,208
Number of downloads 731

Share

Journal of Turkish Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.