Edebî çeviri, Rusya’da ilk olarak antik edebiyat ürünlerinin Antioh Dimitriyeviç Kantemir tarafından çevrilmesinden günümüze kadar birçok ünlü Rus sanatçının ilgi alanı olmuş, yaratıcılıklarına katkı sağlamıştır. Vladimir Nabokov, Boris Pasternak, Korney Çukovski, İvan Bunin, Anna Ahmatova, Nikolay Gumilyov, Marina Tsvetayeva, Konstantin Paustovski, Nikolay Çernişevski, Lev Tolstoy bu isimlerden yalnızca birkaçıdır. Edebî çeviri Sovyet döneminde yasaklı yazar ve şairler için sığınacakları bir liman, ekmek kapısı olsa da XIX. yüzyıl Rus yazar ve şairlerinin çeviri amacı için aynı şeyleri söylemek mümkün değildir. Edebî çeviri bu yüzyılda kültürler arası köprüler inşa etmeye yardımcı olmuştur. Bu çalışmamızda Tolstoy’un çeviri ile kurduğu ilişkiye ve bu alandaki faaliyetlerine değinilecektir. Yazarın külliyatı, günlükleri ve mektupları, hakkında yazılan kitaplar incelendiğinde konuyla ilgili geniş bilgiye rastlamak mümkündür: Tolstoy dünya edebiyatının önemli isimlerini Rus okuyucusuyla buluşturmuş, çağdaşlarının yaptığı çevirileri tashih etmiştir. Yoğun işlerinden dolayı yetişemediği durumlarda bazı kitapların çevrilmesini çevirmen arkadaşlarından rica etmiştir. Çeviri yapan oğlunu desteklemiş, baldızına tercüme ettirdiği eserin yayınlanması için yayıncılara mektup göndermiştir. Çalışmanın kapsamını Tolstoy’un yaşadığı dönemin çeviri edebiyatına dolaylı katkılarından ziyade bizzat yapmış olduğu çeviriler oluşturmaktadır. Bu çalışmanın amacı geniş bir yelpazede eser veren, yazar ve filozof kimliğiyle ön plana çıkan Tolstoy’un çevirmen kimliğine dikkat çekmek, bu kimliğin oluşma sürecindeki detayların gün ışığına çıkmasını sağlamaktır. Tolstoy’un çevirmen yönünün iki ana başlık altında mercek altına alındığı bu çalışmada yazarın yazın ve çeviri çalışmalarının miladının kronolojik açıdan paralellik gösterdiği, yalnızca insanlığa katkı sağlayacağını düşündüğü metinlerin çevirisi için emek harcadığı tespit edilmiştir.

Literary translation has been a field of most famous Russian artists since the first translation of ancient literary works by Antiokh Dmitrievich Kantemir and it has contributed to their creativity. Vladimir Nabokov, Boris Pasternak, Korney Chukovsky, Ivan Bunin, Anna Akhmatova, Nikolay Gumilyov, Marina Tsvetaeva, Konstantin Paustovsky, Nikolay Chernyshevsky, Lev Tolstoy are a few of these names. Though literary translation was a safe harbour and bread and butter for banned writers and poets in Soviet period, it is not possible to tell the same things about Russian writers and poets in 19th century. Literary translation helped to build bridges between cultures in this century. In this paper, the relation that Tolstoy established with translation, his studies in this field are going to be tackled. It is possible to find extensive information by analysing Tolstoy’s oeuvre, diaries, letters and books written about him: Tolstoy presented important names of world literature to Russian readers, and corrected translations of his contemporaries. In times when he couldn’t complete due to intense work, he requested his friends who are translator to translate some books. He encouraged his son who makes translations, sent letters to publishers to publish the work which he made his sister-in-law translate. Translations made by Tolstoy himself rather than his indirect contributions to translation in that period were included in the Scope of the paper. Aim of the study is to draw attention to translator identity of Tolstoy who wrote in wide range of fields, became prominent as writer and philosopher, and reveal the details in establishment process of this identity. In the paper in which his translator ship was examined under two main topics, it was determined turning point of studies in literature and translation has parallelism chronologically, he endeavoured to translate texts with which he just aimed to contribute to humanity.