Emir kipi, eylemin yapılmasını emreden, sosyal statü, yaş, cinsiyet, tecrübe gibi birçok faktör sebebiyle başka bir kişiye buyurma ile birlikte, yapılması zorunlu kılınan, çoğu zaman içerisinde buyurma gücüne bağlı olarak sert bir ifadenin hissedildiği buyurum şeklidir. Ayrıca bu kip en az iki kişinin yer aldığı bir düzlemde hissedilen buyurumun emir ekleriyle ifade edilme biçimi ve komut vermek için kullanılan bir anlatım alanıdır. Eski Türkçeden bugüne etkin olarak kullanılan ve çok çeşitli morfemlere sahip olan emir kipi eklerinden -GIl ekinin anlamsal bağlamda incelenmesi önem arz etmektedir. Bağlam, bir dil biriminden önce veya sonra gelen, söz konusu birimi her açıdan etkileyen birimin anlamını değiştiren veya belirleyen birimler bütünü olarak tanımlanır. Yani bir cümlenin kesin olarak anlaşılabilmesi için cümleler arasındaki ilişki göz önünde bulundurulur ve bu bağlantıdan hareket edilerek anlamlandırma süreci başlar. Bu sebeple emir kipi eklerinden olan -GIl ekinin anlam sınırlarını çizebilmek adına tarihî lehçelere ait metinler taranarak ve metin bağlamından kopmayarak bu ekin cümlelere kattığı anlamlar tespit edilmiştir. İnceleme iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde pekiştiren, kuvvetlendiren, emreden -GIl ekinde bahsedilirken diğer bölümde metin bağlamında emir ifadesi taşımadığı halde emir eki olan –GIl ekinin cümledekiişlevlerinden bahsedilir. İlk bölümde -GIl emir eki hakkında yapılan çalışmalar ve öne sürülen fikirler hakkında bilgi verilip herkes tarafından bilinen -GIl ekinin aslî görevi olan “emretmek” anlamının yer aldığı örnekler sunulacaktır. Ayrıca tarihî lehçelerde bu ekin şeklen nasıl değişikliklere uğradığı tablo halinde gösterilecektir. İkinci bölümde ise Emir kipi eklerinden olan -GIl eki emir dışında başka anlamlara da sahiptir. Bazı metinlerde yer alan bu ek şekil olarak emir gibi görünse de işlev olarak emir ifadesi taşımamaktadır. Yapılan incelemede bu ekin sadece emir anlamının bulunmadığı, aksine metin bağlamında birçok anlamı barındırdığı tespit edilmiştir.Söylenen sözün emir olabilmesi için öncelikle emri dile getirenin karşı taraftan daha yüksek bir statüye sahip olması, bu statünün gücü ifade etmesi ve komut maksadı taşıması gerekmektedir. Emir kipi eklerinden olan -GIl ekinin bulunduğu tarihî lehçelere ait cümlelerde her zaman bir emir, komut ve statü üstünlüğü ifadesinin var olup olmadığı merak uyandırmıştır. Bu düşünceden yola çıkılarak yapılan işlev ve anlam odaklı çalışmada, metin bağlamında ele alınan -GIl eki irdelenmiştir. -GIl ekinin emir maksadı taşımasının yanı sıra farklı anlamlara da sahip olduğu görülmüştür. Çalışma iki bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde -GIl ekinin bilinen ve araştırmacılar tarafından incelenen yönü ifade edilirken ikinci bölümde tarihî lehçelere ait taranan metinlerde bu ekin anlam sınırları çizilmiştir. Türkçede emir eki olan -GIl ekinin her zaman emir ifade etmediği tarihî lehçelerden alınan örneklerle ispat edilmiştir. Tarihî lehçelere ait 15 eser taranmış, taranan eserlerden örnekler sunulmuştur. Böylece -GIl ekinin dua, beddua, uyarı, öğüt, neden-sonuç, açıklama ve bilgi verme, güven verme, güven duyma, cesaretlendirme, meydan okuma, davet etme, övgü, endişe, korku, tehdit etme, mecburiyet, çaresizlik, yalvarma, azarlama ve hayal kırıklığı, gereklilik, önemsememe, umursamama, şart, merak, alay etme, yasaklama, teselli, hatırlatma, tedbir alma, reddetme, tercih, imkânsızlık, pişmanlık, vaatte bulunma, gücenme, itiraz etme, kararlılık, kışkırtma, pazarlık yapma ve teklif etme olmak üzere toplamda 37 işlevinin bulunduğu tespit edilmiştir. Yapılan incelemeyle eklerin sadece şekil yönünden değil işlev yönünden de incelenmesi gerektiği vurgulanmıştır. Sonuç olarak denilebilir ki dünyada hiçbir varlığın veya eylemin tek bir özelliği olmadığı gibi emir kipinin de tek bir anlamı yoktur. Emir kipinin sahip olduğu anlamlar, parçası olduğu bütünden yola çıkarak anlaşılabilmekte ve anlam kazanmaktadır. Metin bağlamı yapılan çalışmanın anahtar ifadesidir. Çünk

Imperative, ordering the construction of the action, social status, age, gender, along with another person to prescribe due to many factors such as experience, mandated to do, is a form most of the time in my command as an expression of feeling due to prescribe power. This mode is also used to give a lecture area where at least two people involved with attachments felt Charter for expressing my order in a plane shape and command. Ancient Turkish and used effectively today and to examine a wide variety of morpheme to the semantic context of the crop from -GIl with attachments imperative is important. Context, before or after a language phrases from the said unit or change the meaning of the units affecting every aspect of determining unit is defined as the whole. Therefore imperative in order to demarcate the meaning of -GIl crops that adds polish to the scanning of historical texts and sentences mean that participated in these crops have been identified by departing from the text context. Analysis consists of two parts. In the first chapter reinforce, strengthened our -GIl attachment orders referred from other parts of the text when referring to the context of the orders even though the expression of transport orders that function in the sentence -GIl crop attachment. In the first part orders -GIl informed about studies and the ideas put forward by anyone with additional information about the known primary duties of the -GIl attachment "to order" where the meaning of examples will be presented. In addition, this will show you how formally annexed the historical dialects in which changes in tables. This represents an additional definite order. For future action, which specify the type of work to be done. As meaning varies according to the person. Additional Old Turkish period can be used for both singular plural person. More advanced by hakan as an oratory made public and reflects be plural. Scientists are united in purpose to determine whether these crops are used to reinforce. These crops are used where although reinforcement and strengthening purposes, though, that attachment and attachment orders are not denied in the order used for the text. This is in addition to the present day Turkey continues excised Turkish finds social status again by hosting the express orders of people with high expression. In the second part except that the order of addition -GIl attachments Imperative also has other meanings. Some of the orders contained in the text are expressed as a function may seem to carry this additional order form. In the survey, only those crops where there is meaning orders, in contrast was found to contain many meanings in the text context. Command of spoken word command to be expressed firstly from the opposite side to have a higher status, the status of the power of expression and command purposes are required to carry. Adds imperative that the -GIl annex that contains historical dialects belong to an order in sentences all the time, command and status of superiority expressed whether or not have was curiosity. From this point on the basis of the study focused on the function and meaning of the text in the context of additional -GIl adds were examined. Transportation command for the purpose of -GIl adds as well as have been found to have a different meaning. The study consists of two parts. In the first part of the -GIl adds known and studied by researchers in the direction while expressing the historical dialects belonging to the second part of the adds the scanned text in the meaning of that the boundaries were drawn. With additional -GIl adds command in Turkish are not always express command that have been proved with examples taken from historical dialects. 15 works belonging to the historical dialects scanned, the scanned examples of the works have been presented. Which reveals the connection with other departments concept we call orders. -GIl adss different meanings outside the bar to order the sentence that is