Bu araştırmada, Türk dünyasının tarihsel dil-kültür sisteminin köklü ve yaygın bir öğesi olan renk olgusunun derinliğinin hangi kaynaklardan ileri geldiği ve hangi alanları etkilediği genel olarak incelenmiştir. Orta Asya Türklerinin, göçebelik nedeniyle çeşitlenen renk olgusunun alanları, insan-hayvan adları, coğrafya-doğa olayları, mitoloji, metafizik, barınma, giyim-kuşam, gelenek-görenek, hiyerarşi-toplumsal düzen, kültür-sanat ve düşünce temsil sistemleridir. Bunların ayrıntılaştırılmasından doğan dilsel-kültürel zenginlik, bazı alanlarda batı toplumlarının giyim-kuşam, sanat-kültür anlayışlarını etkilemiş, diller-kültürler arası katkı sağlamıştır. Bu çalışmada, Türk dili-kültüründeki renk olgusu gelişmişliğinin kaynakları ve bunların Türk dilinin sürekliliğini sağlamadaki rolü incelenirken, Fransız dili-kültürüne bazı alanlarda nasıl yansıdığı saptanmıştır. Tarih boyunca, doğayla iç içe göçebe yaşam kültürünün, somut olarak insan bilişselliğinin farklı yönlerini geliştirdiği, soyut anlamda düşünce dünyasını etkilediği ve toplumsal yaşantıyı şekillendirdiği görülmüştür. Bu yaşantılar yoluyla renk olgusu Türk dilllerinde ve kültürlerinde önemli temsil sistemleri oluşturmuştur. Bireylerin, toplulukların, coğrafi yönlerin adlandırılmasında, aile ve toplum hiyerarşisinin simgelenmesinde, kültür ve sanatta, soyut düşünce sisteminde renklerin varlığı sabittir ve dil-kültür aracılığıyla önemi açıkça sergilenmektedir. Batı’ya farklı gelen renk tonları ve bu renkteki maddeler, gezginler ve bilim adamlarının gözlemleri ve tanıtımları, uluslararası geziler, ticari, diplomatik ve toplumsal ilişkiler kanalıyla Batı’da tanınmıştır. Bu etkileşimler yoluyla, Türk kırmızısı, Türk mavisi-yeşili ve Türk altın sarısı renk betimlemeleri Fransızca’ya renk ismi olarak girmiştir. Ayrıca, Ak ve Kara renk isimleri özel terminolojik alanlarda Fransızca’da anılmaktadır. Çalışmada betimsel yöntem izlenmiştir.
The present article studies in general the phenomenon of how and why colour notion is particularly important within Turkish world and languages and tries to find some reflections in French language-culture. The concept of colours in Turkish exists in the area of nominalization of humans and animals, natural and geographic events, mythological facts and beliefs, habitats, clothing, tradition, hierarchic order, art-culture and mental representation systems. Historical nomadic life style
By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.
