Yeni Lisan, Eski Tarz: Ziya Gökalp’in Koşma ve Destanları

Author:

Number of pages:
17-26
Language:
Year-Number:
2015-Volume 10 Issue 4

XIX. yüzyılın sonlarında ortaya çıkan Türkçülük ve dilde sadeleşme hareketleri millî yazın oluşturulması fikrini doğurmuş, bu fikri sistematize eden “Yeni Lisan” hareketi, bu hareketin sözcüsü ise 1911’de yayımlanan “Genç Kalemler” dergisi olmuştur. Başlangıçta Ali Canip Yöntem ve Ömer Seyfettin’in çabalarıyla çıkan dergiye Ziya Gökalp’in de katılmasıyla çalışmalar hız kazanır ve milliyet, kavmiyet kavramlarına dayalı bir Türkçülük düşüncesi ve bu düşüncenin etrafında şekillenen bir “Millî Edebiyat” anlayışı geliştirilir. Zira halk edebiyatı da temelinde millî ve kavmî unsurlar taşıması bakımından “Yeni Lisan” hareketi ile büyük oranda kesişmektedir. Dönemin yenileşme yanlısı yazar ve şairleri, Türk dilinin yabancı unsurların tesirinden kurtarılarak ulusallaşması gerekliliğine inanır; bu bakımdan halk lisanına (İstanbul Türkçesi) yönelir. Ziya Gökalp ise dil-edebiyat ve kimlik arasındaki bağa dikkati çekerek yalnız halk lisanını değil yüzyıllardır halk arasında icra edilen edebî verileri de önceler. Bu çalışmada “Yeni Lisan” hareketi Ziya Gökalp’in destan ve koşmaları etrafında ele alınacak, söz konusu metinler biçim ve içerik bakımından incelenecek; Gökalp’in, “Millî Edebiyat”a katkıları “Turancılık” ve “Türkçülük” ideolojileri çerçevesinde irdelenecektir.

Keywords


The movements for Turkism and purification in tongue (the ideology that aims at purifying the language from foreigner words), caused the emerging of the idea of creating a national literature in the end of nineteenth century. The movement of New Language is systematized and addressed by The Magazine of Young Pens. In the beginnings, this magazine had been published by Ali Canip Yontem and Omer Seyfettin. Afterwards, the workings for a new literature were accelerated by Ziya Gokalp once he became one of the co-editor of the magazine where the idea of Turkism was developed by the Young Pens on the grounds of the concepts such nationality and ethnicity. For, Folk literature that bears more national and ethic elements coincide in great extent with the movement of New Language. The pro-reform writers and poets of that period, they believe in requirements rescue and nationalization Turkish language from the influence of foreign elements. In this regard they interested in folk language (Istanbul Turkish). Ziya Gokalp drew attention to the relationship between the language, literature and identity. He interested in not only folk language but also literary data which was performed by folk for ages. In this study, “New Language” movement will be discussed around the epics and koshmas of Ziya Gokalp, these texts will be examined in terms of genres and forms and it will be discussed the contribution of Gokalp to “National Literature” in the context of “Turanism” and “Turkism”.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 1,200
Number of downloads 505

Share

Journal of Turkish Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.