Din dili, din felsefesinin önemli problemlerinden biridir. Dil in felsefeye konu olmasının nedeni ise sınırlı bir yapıya sahip olan dilin sonsuz bir varlık olan Tanrı’yı ifade edip edemeyeceği sorunudur. Dil ile ilgili tüm sorunlara rağmen filozoflar ve teologlar Tanrı hakkında farklı şekillerde konuşmaktadırlar. Tanrı ile ilgili üç tür konuşma şekli vardır: Birincisi Tanrı’yı olumlu sıfatlarla niteleyen katafatik teoloji, ikincisi, analoji, üçüncüsü ise negatif ya da apofatik teolojidir. Felsefi ve teolojik gelenek içerisinde pozitif teoloji ve analoji fazlaca yaygındır. Oysa Tanrı gerçekten pozitif sıfatlarla ifade edilebilir mi? Ya da Tanrı’ya her hangi bir şeyi yüklem yapmak ne ölçüde doğrudur? Bu sorulara, karşıt bir tavır olarak negatif teolojiyi görmekteyiz. Bu teologlara göre zihin dünyamızın kuşatamadığı aşkın bir varlık olan Tanrı, sınırlı bir dil asla ifade edilemez. İnsan bilgisini somut objelere yaptığı yüklemler Tanrı’ya yapılamaz. Bu amaçla biz bu makalede negatif teolojiyi, Neo-Platoncu gelenek üzerinden ve daha çok Plotinus’un görüşlerini merkeze alarak incelemeye çalışacağız. Bunun için Plotinus’un öncüsü ve kaynağı olması bakımından önce Antik dönemden Platon’un görüşlerine yer vereceğiz. Daha sonra da Helenistik teoloji geleneğinden Philo’nun görüşlerini inceleyeceğiz. Çünkü Philo, hem negatif teolojinin ilk sistematik kuramcısı hem de Plotinus ile aynı felsefi geleneğe mensup bir düşünürdür. Dolayısıyla problemi hem felesfi hemde teolojik eksen üzerinde ele almaktadır. Çalışmamızın omurgasını Plotinus’un negatif teolojisi oluşturmaktadır. Bu bahiste düşünsel arka planını verdiğimiz Plotinus’un konuyu ele alışını inceleyip, felsefi ve teolojik açıdan değerlendireceğiz.

Language of religion is one of the important problems of the philosophy of religion. The reason why language is a subject of philosophy, on the other hand, is whether the language with a limited structure will be able to express God that is a boundless being. In spite of all problems associated with language, philosophers and theologians talk about God in different ways. There are three ways of talking about God: The first one is the cataphatic theology that qualifies God with positive attributes; the second one is analogy; and the third one is the negative or apophatic theology. Positive theology and analogy are quite common in the philosophical and theological tradition. However, can God be really expressed with positive attributes? Or to what extent is it correct to predicate anything to God? We see the negative theology as a reaction to such questions. According to these theologians, God, which is a transcendent being incapable of being encompassed by our intellectual world, can never be expressed by limited language. Predicates attributed to concrete objects by human knowledge cannot be predicated to God. To that end, in this article we will attempt to examine the negative theology over the Neo-Platonist tradition and mostly by focusing on Plotinus’ views. Therefore, we will first deal with the views of Plato from the Antique period because he was Plotinus’ predecessor and source. Afterwards, we will analyze the views of Philo from the tradition of Hellenistic theology and evaluate Plotinus’ handling of the subject.