Bireyler arasında iletişimi sağlayan ortak dil belirli durumlarda sınırlı sayıda kişinin anlayabileceği şekilde kullanılabilir. Haberleşmeyi kişilere özel kılmak için anlamı gizleme yöntemine başvurulur. Anlamı gizleme çeşitli şekillerde karşımıza çıkar. Anlam, kimi zaman bir sayıya kimi zaman da bir heceye gizlenebilir. Bazen de bir söz herkesçe bilinen anlamının dışında sadece o sözün taşıdığı gizli anlamı bilenler tarafından anlaşılabilir. Dilin bu şekilde kullanımı özellikle az sayıda kişiden oluşan küçük cemiyetlerde bir çeşit gizli dilin doğmasına yol açabilir. Farklı ilgilere sahip kalabalık cemiyetlerde ise insanların ilgisine özel alanlar ve bu özel alanlara ait özel diller oluşabilir. Meslek dili, sosyal dil veya argo diye adlandırılan diller de bu şekilde ortaya çıkmıştır. Bütün dünya dillerinde görülebilen bu durum Türk dilinin pek çok lehçesinde de görülebilen bir hadisedir. Bu makalede; Yeni Uygur Türkçesinde gizli dil, mecazlı sözler ve sosyal dil diye adlandırabileceğimiz “Adet Sözleri” değerlendirilmeye çalışılmıştır. Ortaya çıkış sebepleri çok farklı olan bu söz gruplarının çerçevesi çizilirken Türkiye’de üzerinde pek çok çalışma yapılan gizli dillerle çeşitli yönlerden ilgi kurulmaya çalışılmıştır. Yeni Uygur Türkçesinde “Adet Sözliri” içinde “qarañgu gep”, “esterlik gep”, “sinipiy adet jargoni” yer alır. “Qarañgu Gep” adı verilen sözlerin ortaya çıkışı ve kullanılışı ile gizli dillerin; “sinipiy adet jargoni” ile jargon veya meslek argosu arasındaki ilgi tartışılmıştır.
Providing communication between i
By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.
