Türkiye’de on yıllık Demokrat Parti iktidarını sona erdiren ve uzun yıllar askeri vesayetin siyaset üzerinde baskı kurmasına neden olan 27 Mayıs 1960 darbesi, gerek sebepleri gerekse de sonuçları açısından dikkatle incelenmesi gereken bir tarihi olaydır. 27 Mayıs’a nasıl gelindiği ve darbe sonrası ülkenin içine düştüğü durum, aradan geçen bunca zamana rağmen hala tartışılırken, olaylar ideolojik bakış açısının etkisiyle maalesef tam olarak aydınlatılamamıştır. Bu bağlamda geçmişte de günümüzde de döneme ilişkin birçok spesifik çalışma yapılmıştır ve bundan sonra da yapılmaya devam edecektir. Ancak şurası muhakkaktır ki darbe tek taraflı bir eylem olarak gerçekleşmemiş, DP’nin özellikle 1957 seçimlerinden sonraki uygulamaları ve iktidara muhalif olan tüm kesimlerin tutumları askeri ister istemez siyasetin içerisine çekmiştir. Asker ise darbe sonrası uygulamalarla, özellikle de Başbakan Adnan Menderes, Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu ve Maliye Bakanı Hasan Polatkan’ın idamına hükmederek, halkın önemli bir kesiminin düşmanlığını kazanmış ve bundan sonraki askeri müdahalelere örnek teşkil etmesinin yanında, intikam duygusunun her dönemde, 1972’deki idamlar sırasında olduğu gibi, canlı kalmasına sebep olmuştur. Bu makalede 27 Mayıs darbesinin belli sebepleri ve sonuçları ile siyaset üzerinde bıraktığı izler arşiv belgeleri, dönemin basını ve diğer kaynaklar çerçevesinde değerlendirilmiştir.
The Coup of May, 27th (1960), which has ended ten years of ruling period of Democratic Party government in Turkey and caused a pressure on politics for many years, is an important historical event that should be carefully examined in terms of both its causes and consequences. Although it is still a matter of debate how the country has come to that point till May 27th and the situation of the country after the coup, the incidents were not clearly identified due to the effect of an ideological point of view. In this context, several specific studies have been conducted regarding the coup of May 27th both in the past and today. Probably, there will be more studies to be conducted by researchers in the future regarding this issue. However, surely the coup is not a unilateral action; the political implementations of DP after 1957 elections and attitudes of opposition parties against the ruling party have led Military to be part of the politics. As a result of the execution of Prime Minister Adnan Menderes, Foreign Minister Fatin Rüştü Zorlu and Finance Minister Hasan Polatkan, the Military has gained the enmity of a significant part of the people. This coup has been an example for future military interventions and resulted in vengeance of people to remain alive in every period as during the executions occurred in 1972. In this study, the certain causes and consequences of the Coup of May, 27th and its impacts on politics were evaluated in the framework archival documents, the media of the era and some other sources.
By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.