Osmanlı İmparatorluğu Padişahlarından IV. Mehmed ve Sultan İbrahim zamanında yaşamış olan Vanî Mehmed Efendi (d. ? - ö. 1685) 17. yüzyıl Türk dünyasının yetiştirdiği seçkin bilim adamlarından biridir. Öğrenimini Van’da tamamladıktan sonra, Erzurum, İstanbul ve Bursa’da hocalık ve vaizlik yapmıştır. İstanbul’da “hünkâr vaizliği” ve “hâce-i sultanî” gibi görevlerde bulunmuştur. İstanbul’da Vaniköy Camii’ni, Bursa’da Vanî Mehmed Efendi Camii’ni inşa ettirmiştir. Sürgüne gönderildiği Bursa’da 1685 yılında ölmüştür. Vanî Mehmed Efendi, mektup ve sohbetleriyle devlet adamlarını ve halkı eğitmeye özen göstermiştir. İnsanları kötülükten men etmiş, iyiliğe davet etmiştir. Yazarın, eserleriyle Türk milliyetçiliğine öncülük yaptığı söylenebilir. Bu araştırmayla, Vanî Mehmed Efendi’nin özellikle eğitim yönüne dikkat çekilmiş, yazarın eğitim ve edebiyat anlayışı değerlendirilmiş, eserlerinden bahsedilmiştir. Vanî Mehmed Efendi’nin Arâis-ül-Kurân, Hülâsât-üt-Tefâsîr, Risâle-i Mebde vel-Meâd, Amâl-ül-Yevm vel-Leyl ve Münşeat adlı eserleri vardır.
Vanî Mehmed Efendi (b.?- d.1685), who lived during the era of Ottoman empire Sultans called Mehmed the fourth and Sultan Ibrahim, is one of the distinguished scientists raised by the 17th Turkish period. After completing his education in Van he worked as a hodja and preacher in Erzurum, Istanbul and Bursa. Furthermore, he served as a sultan preacher and hace-i sultan in İstanbul. He had Vaniköy mosque in İstanbul and Vanî Mehmed Efendi mosque in Bursa built. He passed away in Bursa where he was sent to exile in 1685. Vanî Mehmed Efendi gave importance to educate the public and statesmen with his letters and conversations. He invited people to goodness and prohibited evilness. It can be said that with his works, he was a leading personality in the Turkish nationalism. In this study, the pedagogue aspect of Vanî Mehmed Efendi has especially been emphasized, his understanding of education and literature has been evaluated and his works have been referred to. Vanî Mehmed Efendi has works called Arâis-ül-Qurân, Hülâsât-üt-Tefâsîr, Risâle-i Mebde vel-Meâd, Amâl-ül-Yevm vel-Leyl ve Münşeat.
By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.
