Bir belâgat terimi olarak mana sanatları arasında yer alan tevcih, belâgat kitaplarında değişik adlar altında sıkça ele alınmış sanatlardandır. Mana sanatlarından tevriye, iham, müşakele, tevcih, mugâlata-i maneviyye, cinâs-ı manevî gibi sanatların arasında ilk sıralarda ele alınan tevcih, ilk belâgat kitaplarından itibaren önem verilip üzerinde çok durulan bir sanat olmuştur. Bu sanat bazı belâgat kitaplarında îhâm ve muhtemilü’z-zıddeyn olarak da adlandırılmış olup, bir cümlede iki zıt anlama gelebilecek bir söz veya kelime söylenilmesi esasına dayanmaktadır. Tevcih sanatı bir sözü hem övme hem de yerme ihtimalini içerecek şekilde söylemeyi de kapsamaktadır. Tevriye ve iham sanatlarıyla yakın bir ilgisi bulunduğundan bu sanatlarla karıştırıldığına da rastlanmaktadır. Bu sanat, belâgat kitaplarının çoğunda yer almış ve birbirinden alıntılarla anlatılmıştır. Belâgat kitaplarının ilk ve temel kitaplarından olan Sekkâkî’nin Miftâhu’l-ulûm’unda bu sanat Kur’ân-ı Kerîm’den verilen ayet örneği ile açıklanmış ve daha sonraki kitaplar da bu kitaptaki tarifi ve örneği benimseyip küçük değişikliklerle nakletmişlerdir. Osmanlı’da Tanzimat sonrası belâgat kitaplarının çoğunda yer alan bu sanatın adı bazı kitaplarda birkaç şekilde verilmiş, bu sanat için verilen örneklerde de farklılık bulunmuştur. Bu makalede bu sanat hakkında belli başlı belâgat kitaplarında geçen bilgiler mukayeseli biçimde ortaya konulmaktadır.
The tawjih which located between meaning arts as a rhetorical term , one often been dealt under different names in the rhetorical books. Tawjih which was located between meaning arts (tevriye, iham, müshakele, mugalata-i manaviyya, cinas-ı manevî etc.), in the first places of eloquence books is described. This art has been referred as iham and muhtemel-zıddeyn in some rhetorical book. This art is said a word in a sentence may come to understand two opposite. In Tawjih art is said a word both praise and satire with possibility. With similarity cause, this art is mixed with arts of tevriye and îhâm. This art has taken place in most of the rhetoric books and has been described in citations from each other. This art is described with a verse from the Qur'an in the Miftah al-olum which is one of the first rhetorical books. Definition and example in this book was involved with a small changes in the later books. Name of this art situated in eloquence books after the Tanzimat, some books are given in several ways; besides for this art examples have been given is different. In this article certain eloquence books the information about this art is laid out in a comparative manner.
By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.
