Türkler, İslamiyet’i kabul etmelerini müteakip yıllarda İslam’ın yayılması ve İslam öğretisi ile kültürünün daha anlaşılır ve bilinir hale gelmesi için yoğun çaba göstermişlerdir. Bu sebeple İslam tarihinde yeri olan birçok şahsiyeti sözlü edebiyatlarının bir parçası haline getirerek kahramanlaştırmış ve bir nevi “ideal İslam lideri” imajı yaratmaya çalışmışlardır. Bu şahsiyetlerin başında da yiğitliği ile nam salmış olan Hz. Ali gelmektedir. Hz. Ali’nin kurgusal ve yer yer tarihi cenklerinin, gazalarının anlatıldığı hikâyeler, edebiyatımızda “cenkname” kültürünü oluşturmuştur. XIII. yüzyıldan beri yazılagelen cenknamelerde başkahraman olarak Hz. Ali’den başka, Hz. Hasan, Hz. Hüseyin ve Muhammed Hanefi’nin de isimleri geçmektedir. Öyle ki Muhammed Hanefi’nin gazalarının ve cenklerinin anlatıldığı hikâyeler müstakil olarak “Muhammed Hanefi Cenkleri” adıyla anılmaktadır. Bu çalışmamız Muhammed Hanefi’nin henüz on yaşındayken tek başına Tabut adlı kâfirin askerlerine karşı yaptığı bir gaza hikâyesinin anlatıldığı “Muhammed Hanefi Hazretlerinin Cengi” adlı eserin transkribe edildiği ve metnin içinde geçen motiflerin açıklandığı bir çalışma olarak düşünülmüştür. Ayrıca çalışmamız metne özel küçük bir lügatçe ile zenginleştirilmeye çalışılmıştır. Elimizdeki orijinal metin, vezin ve kelime bazında bozuk ve müstensih hatalarının fazla olduğu bir metindir. Bu nedenle çoğu beyit vezne uymamaktadır ve doğal olarak da anlamlandırılması güç beyitler mevcuttur.
Turks showed intense effort for spreading Islam and clearing Islamic teaching and culture after taking over Islamic religion. Therefore, they tried to create a figure of “ideal Islamic leader” by using lots of historical characters as a part of their spoken literature. One of the most important character was Hz. Ali became famous with bravery and courage. There is a literary type named “cenkname” within narrating Hz. Ali’s fictional and sometimes historical battles and jihads. In the ‘cenkname’s written since the 13th century, the main characters are Hz. Hasan, Hz. Hüseyin and Muhammed Hanefi besides Hz. Ali. Thus, some of the ‘cenkname’s are i
By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.
