6-7 Eylül olayları, 1955 yılında “Atatürk'ün Selanik'te doğduğu eve bomba atıldı” şeklindeki haberle başlayan olaylardır. İddia edildiğine göre Yunanlılar Selanik’te Atatürk’ün doğduğu evi bombalamışlardı. Bu durum Türkleri tahrik etmiş ve Türkleri Rumlara karşı beslenen kin duygularını artırmıştı. Bu haber üzerine İstanbul’un Beyoğlu semtinde gösteri yürüyüşü yapmak için toplanan küçük bir kalabalık sloganlar atmaya başlamış fakat bir anda bu kalabalığın artması üzerine olaylar önlenmesi güç bir hale dönmüştü. 6 Eylül’ü 7 Eylül’e bağlayan gece İstanbul’da olaylar çıktı. Olayların iyice büyümesi ve 6-7 Eylül olayları olarak tarihe geçen gelişmeler üzerine İzmir ve İstanbul’da 6 Eylül’de; Ankara’da 9 Eylül’de sıkıyönetim ilan edildi. Sıkıyönetim ilan edildiği sırada Cumhurbaşkanı Celal Bayar 6-7 Eylül’de İstanbul’da meydana gelen hadiselerin çok üzücü olduğu açıklamasını yaptı. Büyük halk kitlelerinin ayaklanma sebebi Kıbrıs sorunu olarak gösterilmişti. Meclisin olağanüstü toplanarak görüştüğü ayaklanmalarda başbakan Menderes, emniyeti sorumlu tutmuştu. Olayların nedeni İngiliz belgelerine göre Kıbrıs’ın Türk toprağı olarak görülmesi ve Milli Öğrenci Federasyonunun ve Genel Sekreter Kemal Onal’ın açıklamaları gösterilmişti. Hikmet Bil de kısmi olarak bu olaylardan sorumlu tutulmuştu. Komünistler ise bu olaylarda şüpheli olarak gösterilmişti. Fakat bu iddialarla ilgili her hangi bir somut belgeye rastlanamamıştı. Olaylarla ilgili olarak birçok bilimsel yayın yapılmıştır. Amacımız olayları diğer belgelerin aksine Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi ve İngiliz Arşivleri ışığında değerlendirmektir.
According to the claims Greeks bombed the house in Selanik where Atatürk was born. This event incited the Turks and increased the feeling of antagonism that Turks fostered against the Greeks. Upon the news, a small group of people, who gathered for the demonstration march in the vicinity of Beyoğlu in İstanbul started shouting out slogans phrase; but the events became irresistible when the crowd of people immediately increased. The night when 6 September turns to 7 September, events broke out in İstanbul. Due to the growing unrest, which is recorded in history as 6-7 September events, martial-law was announced in İzmir and İstanbul in 6 September and in Ankara in 9 September. During the announcement of martial-law president of the republic Celal Bayar declared that events taken place in İstanbul in 6-7 September were rather upsetting. Cyprus conflict was pointed out to be the reason of mass public rebellion. President Menderes held the security forces responsible in the unusual meeting of the Assembly. According to the British documents, acknowledgement of Cyprus as a Turkish land and the declarations of National Student Federation and Secretary-general Kemal Onal’s statements were shown to have been the reason of the events. Hikmet Bil was also held partially responsible for these events. Communists intervention was regarded suspicious as well but no concrete document could be found in relation to these claims. A great amount of scientific article was published. In contrast to other documents, our objective is to evaluate the events according to the Prime Ministry Republic Archives and British archives.
By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.