Selçuklu Döneminde Siyasi ve Bani Kimliği ile Zeyneddîn Beşâre

Author:

Number of pages:
957-976
Language:
Year-Number:
2014-Volume 9 Issue 10

Selçuklu devlet adamı Zeyneddîn Beşâre, Anadolu Selçuklu döneminde Sultan I. Gıyaseddin Keyhüsrev (1205-1211 ikinci kez) ve oğulları I. İzzeddin Keykavus (1211-1220) ile I. Alaeddin Keykubad (1220 -1237) dönemlerinde Emir-i Âhur, Çaşniğir, Subaşı gibi görevler üstlenerek, Niğde ilinin subaşısı/yöneticisi olmuştur. Selçuklu sultanları Keykavus ve kardeşi Keykubad arasında yaşanan iktidar mücadelesinde Zeyneddîn Beşâre önce Keykavus’un yanında yer almıştır. Zeyneddîn Beşâre’nin I. İzzeddin Keykavus döneminin önemli devlet adamlarından biri olduğunu Sinop şehrinin fethine katılması ve Niğde şehrine vali olarak atanmasından anlamaktayız. Zeyneddîn Beşâre, Selçuklu devletinin yükselme sürecinde Sinop, Konya ve Niğde’de inşa ettirdiği yapılarla/bani kimliği ile dikkat çekmektedir. Baninin yaptırdığı kendi adıyla tanınan Konya Beşare Bey/Ferhuniye Mescidi (610 H./1213 M.) ile Sinop İç Kalesi burçlarından biri (1215 M.) I. İzzeddin Keykavus, Niğde Alaeddin Camii (1223 M.) I. Alaeddin Keykubad dönemlerinin eseridir. Selçuklu dönemi siyasi tarihi ve sosyal olayları ile bu yapıların inşa edildiği tarihler arasında sıkı bir ilişki vardır. Bu süreçte dönemin hükümdarlarının başa geçmesinde aktif rol oynayan, gittikçe nüfuzları ve kudretleri artan, devlet yönetiminde söz sahibi olan ve zaman zaman başkaldıran beylerin gücü oldukça fazladır. Zeyneddîn Beşâre’nin görev yaptığı yıllar “Sultanlar- Emirler Mücadelesi” açısından oldukça karmaşıktır. 1223 yılında Keykubad’ın devletin ileri gelen emirlerini yönetimde güç kazanarak otorite boşluğu yaratmaları gibi nedenlerle Kayseri Devlethanesi’nde öldürtmesi olayındaZeyneddîn Beşâre’de katledilmiştir.

Keywords


Zeyneddîn Beşâre was a Seljuk statesman, who took on the positions of Emir-i Ahur, Çaşniğir, Subaşı during the imperial ages of Sultan Gıyaseddin Keyhüsrev I (1205 – 1211 for a second time) and his sons Izzeddin Keykavus I (1211-1220) and Alaeddin Keykubad I (1220 – 1237), became the subaşı/governor of Nigde. In the struggles for power (of government), Zeyneddin Beşare at first took the side of Keykavus. During the period of uprising (advancement) of the Seljuk Empire (State), he became prominent for the edifices in Sinop, Konya and Niğde, for whose construction he had paid. The buildings such as Konya Beşare Bey/the Masjid of Ferhuniye (616 H./1219 M.) known with the name of its patron, one of the towers of Sinop citadel (1215 M.) were the monuments of the age of Izzeddin Keykavus I, while Niğde Alaeddin Mosque (1223 M) belonged to the period of Alaeddin Keykubad I. There is surely a close link between the construction dates of these monuments and the political history of the Seljuk era. Within this period, the Seljuk emirs were quite dominant as the figures actively decisive on the changes of the political power, who had a say on the governance and rebelled at times. The years of office of Zeyneddin Beşare were notably complicated in the sense of “The Struggles of Sultans-Emirs”. In the year 1223, Zeyneddin Beşare was also slaughtered when Keykubad got the prominent emirs of the state killed at Kayseri Devlethane with an excuse that they, with their dominance in governance, caused an authority gap.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 1,105
Number of downloads 446

Share

Journal of Turkish Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.