XVIII. yüzyılda Avrupa’da gerçekleşen Sanayi Devrimi ile birçok alanda önemli yenilikler yapılmıştır. Buna ilaveten XIX. yüzyılda sanayileşmenin artmasıyla madenlere duyulan ihtiyaç giderek artmıştır. Tüm gelişmeleri yakından takip eden ve modernleşme çabası içerisine giren Osmanlı Devleti de XIX. yüzyılda zengin maden havzalarını askeri ve sivil sanayide XVI. ve XVII. yüzyıllardaki arzından daha fazla kullanmaya başlamıştır. Ancak zengin maden havzalarına sahip olan Osmanlı Devleti, Avrupa’da olduğu gibi madenlerin çıkarılmasında ve taşınmasında modern teknikleri yeteri kadar kullanamamıştır. Nitekim bu çalışmada Anadolu’da bakır madeninin kısa bir tarihçesi verilerek bir bakır işletme merkezi olan Tokat kalhanesinin örneklemi ile Osmanlı Devleti’nin madencilik alanındaki durumu tespit edilmeye çalışılmıştır. Bununla beraber Tokat kalhanesinde işlenen bakır cevherinin önemine ve modern olmayan metotlarla Ergani’den Tokat’a, işlendikten sonra Samsun limanları vasıtasıyla İstanbul’a nakledilmesinde karşılaşılan güçlüklere değinilmiştir. Ve ayrıca Osmanlı ekonomisinde büyük bir paya sahip olmayan madencilik sektöründe ahalinin madenlerin çıkarılmasında ve taşınmasındaki rolü üzerinde durulmuştur. Çalışma esnasında gerek Osmanlı’da madencilik gerekse Tokat’ta bakırcılık alanında yeteri kadar akademik çalışmanın yapılmaması bu alandaki çalışmaları güçleştirmektedir. Şüphesiz daha derinlemesine bir çalışmayı gerektiren madencilik alanı özellikle Osmanlı Devletinde sanayinin hangi bakımdan nasıl bir şekilde işlediğine dair bilgileri verecektir. Nihayetinde 1850-1870 tarihleri arasında Tokat kalhanesinin mevcut durumu kullanılan ikinci el kaynaklar ile arşiv vesikalarının ışığı altında ifade edilmeye çalışılmıştır.
In the 18th century, significiant reforms were made in many areas with the Industrial Revolution in Europe. In addition, the need for mining gradually increased with the increase of industrialization in the 19th century. The Ottoman Empire, which followed all the developments closely and went into the effort of modernization, began to use the rich mining basins in the military and civilian industry much more in the 19th century than in the 16th and 17th centuries. However, the Ottoman Empire- which had rich mining basins- couldn’t use the modern techniques for the extract and transportation of mines enough as Europeans did. Thus, this study provides a brief history of copper mining in Anatolia, and determines the situation of the Ottoman Empire in the mining area with the sample of Tokat smelter which was the center of a copper industry. This study also deals with the importance of copper ore processed in Tokat smelter, and mentions the difficulties in transporting of the copper ore from Ergani to Tokat with non-modern methods and then transporting to Istanbul through Samsun Port after being processed. Besides, it focuses on the mining sector which didn’t have a large contribution to the Ottoman economy and on the role of the public in extracting and transporting of mines. We have difficulty in getting data in this field because of not being enough academic work about both Ottoman mining and Tokat coppersmith. Certainly the mining area, which requires a more in-depth study, will give information about how the industry works especially in the Ottoman Empire. Finally, the current state of Tokat smelter between 1850-1870 is stated in the light of archival documents with the second-hand sources.
By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.