Türk Medeniyetinin yüzlerce yıllık bir geçmişinin olması ve geniş bir coğrafyaya yayılmasının da etkisiyle süsleme ve süsleme malzemeleri çok çeşitlilik göstermiştir. Yazının bulunmasıyla ortaya çıkan kitap sanatı, yıllar geçtikçe büyük bir gelişme göstermiş, yazma eserler, yazan kişinin sanat eseri olarak görülmüş, insanda hayranlık uyandıran çok fazla süslemelere yer verilmiştir. Osmanlı kültüründe, estetik ve sanat değeri olan yazma eserin hazırlanmasında, cilt, ebru, tezhib, hat, minyatür gibi sanatların uygulandığını görmekteyiz. Yazma eserlerde süslemelerin ciltlerde ve ilk sayfalarda yoğunlaştığı görülmektedir. Matbaada üretimin başlamasıyla bu uygulamaların nasıl bir tarza dönüştüğü merak konusudur. Osmanlı Devleti’nde Türkçe ve Arapça eserlerin basımı için kurulan ilk matbaa İbrahim Müteferrika Matbaası’nda basılan kitaplar incelendiğinde, eserlerde klasik kitap sanatların baskı şeklinde de olsa devam ettiği görülmektedir. Buna karşılık basılan eserlerde farklı uygulamalara da rastlanmaktadır. Bazı eserlerin cildinde ve sayfalarında tezyinat bulunurken, bazıları ise oldukça sadedir. Basılan kitapların, nüshasının ciltli veya ciltsiz, tezyinli veya tezyinsiz olmasına göre fiyatları değişmektedir. Tezyinatın zahriye ve unvan sayfasında yoğunlaştığı ilk matbu kitaplardaki kompozisyonlarda bazen klasik Osmanlı tezyinatında görülen motifler, bazen de batı tarzı motifler kullanılmıştır. Ciltlerin iç kapağında ise zaman zaman ebrulu kağıt kullanılmıştır. Süsleme bölümlerinde bazen aynı kalıpların kullanıldığı İbrahim Müteferrika Matbaası’nda basılan eserlerde dikkat çeken bir diğer husus da, bazı kitaplarda, kitapla ilgili bilgilerin verildiği unvan sayfası tezyinatının sonradan renklendirilmiş olmasıdır.
With the effect that Turks civilization has history of hundreds of years and spreads a wide geographic, the Turkish ornamentation and ornamentation materials are seen variety widely. Book arts emerged with the discovery of writing have showed a big improvement over the years and manuscripts have been seen as art works of the person who wrote, and are included too much decorations evoked admiration over people. We can see the implementation of artworks such as binding, marbling, ornamenting, calligraphy, miniatures in the preparation of manuscripts which had aesthetic and artistic value in Ottoman culture. With the introduction of the printing press into the Ottoman Empire, it is a matter of curiosity that how these applications transformed their style. When we examine the works which are published in İbrahim Müteferrika Printing House, the first printing press established in the Ottoman Empire, it is seen that the classic book arts have been surviving even in the print form. On the other hand, different applications have been found in the published works. While the bindings and the pages of some works have embellishments some others are quite plain. The prices of the printed book’ copies vary according to whether they have hardcover, paperback and embellishment. Sometimes the motifs which are seen in the classical Ottoman embellishment are used in the compositions of the first printed books in which the embellishments are concentrated on zahriye and epigraph and sometimes the Western ones are used. Sometimes marbled papers are used inside of the cover.
By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.