1864 yılında kurulan Tuna Vilâyeti, Rusçuk, Varna, Tulça, Vidin, Tırnova, Sofya ve Niş sancaklarından oluşuyordu. Tuna Vilâyeti’nde nüfusun ana bileşenini Bulgarlar ve Türkler teşkil ediyordu. Ayrıca, çeşitli Müslim ve Gayrimüslim gruplar mevcuttu. 1855-1864 arasında bu bölgede 250.000-300.000 dolayında Kırım ve Kafkas muhaciri iskân edilmişti. Muhacirler hariç müstakbel Tuna Vilâyeti bölgesinde 1859-1860’da 569.868 (%34,68) Müslüman ve 1.073.496 (%65,32) Gayrimüslim nüfus yaşıyordu. Kuyûd-ı Atîk’e göre 1865’de, Niş Sancağı dışında, Tuna Vilâyeti’nde kadınlar dâhil 658.600 (%40,51) Müslüman ve 967.058 (%59,49) Gayrimüslim mevcuttu. Tuna Vilâyeti’nde 1865-1874 yılları arasında yapılan emlâk ve nüfus tahrirleri Osmanlı Devleti’nde modern nüfus sayımlarının öncülerinden biridir. 1865’den itibaren şehir ve kasabalarda yapılan sayımlarda kadınlar da kaydedilmiştir. Köylerdeki nüfusun sayımına ise ancak 1869 yılında başlanmıştır. Niş Sancağı, 1869-1874 yılları arasında Prizren Vilayeti’ne bağlandı. Tuna Vilâyeti Salnâmelerinde bazı eksiklik ve tutarsızlıklar, baskı ve hesaplama hataları olduğu halde, 1291 Salnâmesi dışında, nüfus oranları ve demografik dağılım güvenilirdir. Osmanlı istatistiklerine göre Rusçuk, Varna ve Tulça sancaklarında Müslümanlar, diğerlerinde ise Gayrimüslimler çoğunluktaydı. Ayrıca, Gayrimüslimlerde hane başı nüfus ortalaması ve nüfus artış hızı Müslümanlardan daha yüksekti. 1873’de Tuna Vilâyeti’nde şehirli nüfus oranı %17,96 idi. 1874 Ekim’inde tamamlanan Tahrir-i Cedid’e göre Niş Sancağı hariç, Tuna Vilâyeti’nde 963.596 (%42,22) Müslüman ve 1.318.506 (%57,78) Gayrimüslim nüfus mevcuttu. Niş Sancağı ile birlikte vilâyetin nüfusu 1874’de 1.055.650 (%40,68) Müslüman, 1.539.278 (%59,32) Gayrimüslim olmak üzere 2.594.928’e ulaşmıştır. 1876’da Sofya ve Niş sancakları Tuna Vilâyeti’nden ayrılarak Sofya Valiliği kuruldu. 1877’de ise Sofya Sancağı Edirne Vilâyeti’ne, Niş Sancağı ise Kosova Vilâyeti’ne bağlandı. 1877-1878 Osmanlı-Rus Harbi’nden önce bölgede en az 1.100.000 dolayında Türk ve Müslüman, 1.700.000 dolayında Gayrimüslim nüfus yaşıyordu. Ancak, savaş yalnızca Tuna Vilâyeti’nde değil, aynı zamanda Şarkî Rumeli’de de demografik dengeleri değiştirdi ve her iki bölgede Türk ve Müslüman nüfusun önemli bir kısmını ölüm ve göç suretiyle tasfiyesine yol açtı.

The Danube Province, which was founded in 1864, consisted the sanjaks (subprovinces) of Ruse, Varna, Tulcea, Turnovo, Vidin, Sofia and Nish. The main components of the population of the Danube Province were Bulgarians and Turks. There were also other Muslim and non-Muslim groups. Before the establishment of the Danube Province, some 250.000-300.000 Muslim immigrants from Crimea and Caucasus had been settled in this region from 1855 to 1864. There were 569.868 (34,68%) Muslims, apart from the immigrants and 1.073.496 (65,32%) non-Muslims in 1859-1860 in the area of the future Danube Province. According to the Old Register of 1865, 658.600 (40,51%) Muslims and 967.058 (59,49%) non-Muslims, including females, were living in the province except Nish sanjak. The property and population censuses made between 1865 and 1874 in the Danube Province were one of the first modern censuses in the Ottoman Empire. Female population was also registered in the censuses in cities and towns beginning in 1865. The registration of property and population in the villages was started in 1869. Nish sanjak, became the part of the Prizren Vilayet between 1869 and 1874. Although the data given in the Yearbooks of the Danube Province have some incompleteness and inconsistencies as well as misprinting and calculation mistakes, the population ratios and demographic distribution are reliable, except the Yearbook of 1291. According to of the Tahrir-i Cedid (New Census) completed in October 1874, there were 963.596 (42,22%) Muslims and 1.318.506 (57,78%) non-Muslims in the Danube Province excluding Nish sanjak. In addition, the entire population of the province, together with the sanjak of Nish, reached the number of 2.594.928 including 1.055.650 (40,68%) Muslims and 1.539.278 (59,32%) non-Muslims in 1874. The Ottoman statistics show that the Muslims were in majority in the sanjaks of Ruse, Varna and Tulcea, while the non-Muslims were in majority in other sanjaks. Besides, average population per household and the population growth rate of non-Muslims were higher than those of Muslims. In 1873, 17,96% of the population of the province were living in the urban areas. Sofia and Nish sancaks were separated from the Tuna Vilayet and the detached Sofia Province was founded in 1876. However, Sofia and Nish sancaks were annexed to Adrianople and Kosovo vilayets respectively in 1877. At least 1.100.000 Muslims as well as 1.700.000 non-Muslims lived in this region before the Russo-Turkish War of 1877-1878. However, the war changed the demographic situation deeply not only in the Danube Province, but also in the Eastern Rumelia and exterminated almost half of the Turkish and Muslim population by death or migration in both regions.