Osmanlı dönemine ait kadı sicilleri özellikle Tanzimat’a kadar zengin bir malzemeyi ihtiva etmektedir. Mahallinde tutulan kadı sicilleri, ait olduğu yerin askerî, siyasi, sosyal ve iktisadi tarihinin araştırılmasında birinci elden kaynaklar arasında yer almasıyla özel bir önem taşır. Bu bağlamda sicillerde eşya, borçlar ve ticaret hukukuna dair alım satım, kira, takas, kefalet, vekâlet, rehin vs. muamelelerle ilgili belgeler yer alır. Rehin, uzun veya kısa vadeli alacakların teminat altına alınmasını sağlayan yollardan biri olarak işlev görmüş konulardandır. Ayrıca yeterli nakde sahip olmayan kişilerin acil kredi ihtiyacını karşılamalarına imkân sağladığından finansal alanda da önem arz etmiştir. Konunun Osmanlı döneminde uygulama yönü, Kayseri örneğinde, ele alınmıştır. Bunun yanı sıra, yeri geldikçe teorik yönüne de temas edilmiştir. Çalışmanın kaynağını, XVII. yüzyıl ortalarına ait Kayseri kadı sicillerinde kaydedilmiş alacak verecek muamelelerinde teminat olarak kullanılan rehin konusuyla ilgili belgeler oluşturmaktadır. Bu cümleden olarak rehine konu olan menkul ve gayrimenkullerin neler olduğu, rehin muamelelerinin sonuçları, taraflar arasında rehin konusuyla ilgili karşılaşılan ihtilaflar üzerinde durulmuştur. Ayrıca borçlunun vefatı durumunda borcun terekeden tahsili, borcun tahsili için rehine konu olan menkul ve gayrimenkulün satışı ve tahsilatta yaşanan bazı meseleler ve para vakıflarının kredi muamelelerinde rehin uygulamaları gibi çeşitli konularda karşılaşılan sorunlar ve hukuki zeminde bu sorunlara getirilen çözümlerin neler olduğu ele alınmıştır.
Kadi registers relating to Ottoman period contain a rich material, especially until the Tanzimat Era. Kadi registers held in situ are of special importance taking place among the first hand references in the research of the military, political, social, and economic history of the place where they belong to. In this context, documents concerning the transactions such as purchase and sales, rent, exchange, surety, power of attorney, pledge with respect to law of property, law of obligations, and commercial code are contained in the registers. Pledge is one of the subject matters which has functioned as one of the ways to collateralize short or long term receivables. Moreover, as it has provided opportunities for immediate credit needs for those who were not in possession of ready cash, it had also been important in the financial field. Practical aspects of the subject in the Ottoman period has been dealt with in the case of Kayseri. Besides this, theoretical aspects have been discussed when the occasion has arisen. Resource of the study consists of the documents, which have been recorded in the kadi registers of Kayseri in mid XVII century, with respect to pledge that has been used as collateral in transactions of receivables and payables. In this connection, movable and immovable properties which are the subject of pledge, the results of the pledge actions, disputes, and conflicts between the parties with respect to pledge have been emphasized. In addition, various problems encountered with respect to debt collection from the succession, for the debt collection sales of the mixed properties which have been the subject matter of the pledge, and some issued experienced in the collection in case of the borrower's death, and pledge application by the monetary foundations on credit transactions, as well as remedies to such problems on legal grounds have been dealt with.
By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.