Arazi Kullanımı Ve Deprem İlişkisi Bağlamında 2011 Van Depremlerinin Erciş Şehrine Etkileri

Author:

Number of pages:
825-847
Language:
Year-Number:
2014-Volume 9 Issue 5

Alp-Himalaya kuşağı üzerinde yer alan Türkiye’de can ve mal kaybına neden olan şiddetli depremlerin meydana geldiği bilinmektedir. Bu araştırmaya konu olan Erciş şehri, depremsellik bakımından Türkiye’nin en çok sarsılan alanlarından biri olan Van Gölü Havzası’nda yer almaktadır. 1.derecede deprem sahası içerisinde kalan Erciş şehri ve yakın çevresinde, tarihi süreçte önemli sayıda insan ve eserlerine zarar veren, dolayısıyla afete dönüşen depremler vuku bulmuştur. Meydana gelen depremlerin afet halini almasında etkili olan en önemli faktör yerleşme yerlerinin seçilmesinde yapılan yanlışlıklardır. Günümüz Erciş şehri, Van Gölü seviye değişmelerine bağlı olarak oluşan gölsel çökeller ile Zilan Çayı ve kollarının getirdiği farklı boyutlardaki materyallerin ardalanmasından meydana gelen Erciş Ovası üzerinde kurulmuştur. Depremsellik açısından zayıf olan bu zeminlerde yeraltı suyu seviyesi yüzeye yakındır. Bu zeminler deprem esnasında sıvılaşmayı kolaylaştırmakta, dolayısıyla depremdeki hasarı arttırmaktadır. Yörede vuku bulan depremlerin afete dönüşmesinde yapılarda yanlış malzeme kullanımı, yapıların kat sayısı ve depreme uygun yapı teknolojisinin yeterince kullanılmaması da etkili olmaktadır. 2011 Van depremleri, Van Gölü Havzası’nın genelinde hem şehirsel hem de kırsal alanlarda etkili olmakla birlikte en büyük hasarı yoğun nüfus ve yapıların olduğu Van ve Erciş şehirlerinde meydana getirmiştir. Depremde büyük bir yıkım yaşayan Erciş şehrinde depremin en büyük zararı şüphesiz can kayıplarıdır. Erciş’te depremin neden olduğu can kaybı 477 kişidir. Diğer bir yıkım da insanların hayatını sürdürdüğü konutlarda meydana gelmiştir. Nitekim depremde şehirdeki konutların %75’i (%24’ü ağır hasarlı) çeşitli derecelerde olmak üzere hasara uğramıştır. Depremlerde işyerleri ve hayvan barınakları da büyük hasara uğramıştır. Nitekim, işyerlerinin %84’ünde (%31’i ağır hasarlı), ahırların %86’sında (%55’i ağır hasarlı) farklı derecelerde hasar meydana gelmiştir. Bu çalışmada, Van ilinde 2011 yılında meydana gelen depremlerin Erciş yerleşmesi üzerindeki etkileri incelenmiştir. Depremin Erciş’te yapılarda meydana getirdiği hasar (ağır, orta, az hasarlı) tespit edilmiş ve hasar dağılışı mahalle bazında haritalandırılmıştır. Bu dağılış haritalarından yararlanarak zemin ve yapı özellikleri ile hasar durumu arasındaki ilişki ortaya konmaya çalışılmıştır.

Keywords


It is known that severe earthquakes causing casualties and property losses take place in Turkey which is located in the Alpine-Himalayan belt. Erciş town, which is the subject of this study, is located in the Van Lake Basin which is one of the most active seismic zones in Turkey. Historically, catastrophic earthquakes causing significant numbers of casualties and property losses took place in Erciş town and vicinity, which is located within 1st degree earthquake zone (in Turkey). The most important factor in the earthquakes reaching catastrophic severity is the mistakes in the site selection of settlements. The present Erciş town is located on the Erciş Plain which consists of alternations of lacustrine sediments resulting from the water level fluctuations in Van Lake and materials of various sizes brought by the Zilan Stream and its tributaries. Groundwater level is close to the surface in these soils with poor seismic properties. These soils facilitate liquefaction during earthquakes, and therefore increase the damages of the earthquake. The wrong choice of materials in the buildings, the number of stories of the buildings and insufficient use of earthquake-resistant construction technology are effective in the earthquakes reaching catastrophic severity in the region. The 2011 Van earthquakes were effective in the Van Lake Basin in general, in both urban and rural areas; however, the most severe damages were observed in the towns of Van and Erciş where the population and buildings are dense. The most significant losses are undoubtedly the casualties in the town of Erciş which experienced severe damages due to the earthquake. The number of deaths due to the earthquake was 477 in Erciş. The buildings where the people resided were also damaged. As a matter of fact, 75% of the buildings in the town were damaged with different scales of severity (24% severely damaged).Office buildings and animal shelters were also severely damaged. In fact, 84% of the office buildings (31% severely damaged) and 86% of the animal shelters (55% severely damaged) were damaged with different scales of severity. In this study, the impacts of the earthquakes that occurred in 2011 in the province of Van on the town of Erciş were investigated. The damages of the buildings (severe, moderate, slight) in the town of Erciş were determined and the distribution of damages was mapped by quarters. The distribution maps were used to determine the relationship between ground (soil) and building properties and the damage situation.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 1,231
Number of downloads 608

Share

Journal of Turkish Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.