Afganistan'ın modernleşmesinde Türkiye'in Rolü

Author:

Number of pages:
1599-1611
Language:
Year-Number:
2014-Volume 9 Issue 5

Afganistan, Avrasya bölgesinin güneydoğusunu oluşturan, Orta Asya ile Orta Doğu ve güneydoğu Asya ülkeleri arasında bir geçit konumundadır. Jeopolitik öneminden dolayı bölgesel ve küresel güçler bu bölgede hakim olmak istemişlerdir. Avrasya bölgesindeki yeni gelişmeler, Afganistan’ı yeniden önemli bir hale getirmiş dolayısıyla bölgesel ve küresel güçlerin mücadele sahasına dönüştürmüştür. İpek yolu güzergahında bulunan Afganistan, Kuşanlar, Gurlular, Gazneliler, ve Selçuklular döneminde bir Türk yurdu olmuştur. Günümüzde ise ülkede önemli bir Türk nüfusu yaşamaktadır. 1919 yılında İngilizlerden bağımsızlığını aldıktan sonra, Afganistan ile Türkiye arasında 1 Mart 1921 yılında ilk Türk – Afgan ittifakı Moskova’da imzalanmıştır. Sadece askeri düzeyde olmayan anlaşmaya göre Türkiye, Afganistan’a eğitim ve modernleşme konusunda yardımcı olacaktır. Mayıs 1928 yılında Afgan Kralı Emanullah Han Türkiye’yi ziyaret etmiş, kendi ülkesine döndükten sonra, Türkiye’yi bir model ülke olarak almıştır. Afgan Kralı Türkiye’deki yapılanları kendi ülkesinde yapmaya çalışmıştır. Türkiye’den bir uzman grup da Afganistan’ın modernleşme çabalarını destek vermek amacıyla Afganistan’a gitmiştir. Atatürk döneminde Türkiye, Afganistan’ın modernleşmesi ve yeniden yapılandırılması sürecinde aktif bir şekilde rol almıştır. Türkiye ile Afganistan arasındaki din birliği, nispeten ırk birliği ve iki ülke arasındaki ortak bölgesel menfaatler her iki ülke açısından büyük önem arz etmektedir. Türkiye Müslüman bir NATO ülkesi ve Afganistan idarecileri nezdinde güvenilir bir devlet konumunda olduğundan dolayı, bölgenin önemli belirleyicilerinden biri durumundadır. Şu anda barış gücü adı altında Afganistan’da 1840 Türk askeri görev yapmaktadır. Bunun yanında Türkiye’nin, Afganistan’ın iki kentinde imar çalışmalarının devam ettiğini görmekteyiz. Türkiye eğitim alanında da Afganistan’ın çeşitli kentlerinde faaliyet göstermektedir. Türkiye uluslararası arenada da, Afganistan meselesi konusunda önemli bir ülke konumundadır. Son zamanlarda Afganistan’da artan şiddet olayların ardından, Afganistan – Pakistan ilişkileri kötüye giderken, iki ülke arasındaki sorunları gidermek amacıyla İstanbul’da 6. İstanbul Konferansı düzenlenmiştir. Türkiye’nin eskiden olduğu gibi günümüzde de Afganistan’ın modernleşme çabalarına yaptığı katkılar bu bildirinin konusunu teşkil edecektir.

Keywords


Afghanistan, located in the South-East of Eurasia, is a passage through Central Asia and the Middle East and the South-east Asian countries. On the basis of its significant geopolitical position, regional and global powers wanted to dominate this region. New developments in Eurasia region increased the importance of Afghanistan once again and turned it into a combat arena for the regional and global powers. Located on the route of the Silk Road, Afghanistan was a homeland for the Turkic people during the reigns of Khusans, Ghurids, Ghaznavids and the Seljukians. Today, a considerable number of the Turkic people live in the country. After Afghanistan achieved its independence from the British in 1919, Afghanistan and Turkey signed the first Turkish-Afghan alliance treaty in Moskow on the 1st of March, 1921. According to the treaty, being more than a military agreement, Turkey would aid Afghanistan in the frameworks of its education and modernisation. In May 1928, Afghan King Amanullah Khan visited Turkey and took Turkey as a model country after his return to his country. Afghan King tried to follow Turkey's path in his country. A group of experts from Turkey went to Afghanistan in order to support modernisation efforts of Afghanistan. In the period of Atatürk, Turkey was an active player in the modernisation and restructuring of Afghanistan. Common religion, partly common ethnic origin and common regional interests between Turkey and Afghanistan set vital importance between the two countries. Since Turkey is a Muslim country and a NATO member, and a reliable state before the eyes of the Afghan officials, it positions itself as one of the decisive powers within the region. Currently 1840 Turkish soldiers are on duty in Afghanistan under the name of peace force. On the other hand, we see that Turkey continues its construction works in two Afghan provinces. Turkey is also active in the country’s education system in various provinces of Afghanistan. Turkey has positioned itself as an influential country in the international arena of the Afghanistan issue. As a result of increasing recent violent incidents in Afghanistan, relations between Afghanistan and Pakistan have been deteriorating. In order to resolve the issues between the two countries, the 6th Istanbul Conference was organised in Istanbul. Turkey’s contributions today to Afghanistan in its modernization efforts as always will form the subject of this statement.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 788
Number of downloads 421

Share

Journal of Turkish Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.