İnsanlar, nazar, hastalık veya kötülüklerden korunmak, bununla birlikte dilek ve istek gibi bazı beklentilerini karşılamak amacıyla inançları ve gelenekleri doğrultusunda her daim çeşitli şekillerde tılsımlar yapmışlardır. Tılsımların bir nesne üzerine yazılan veya çizilenler ile koruyucu olarak insanlara pozitif etkileri bakımından güç verdiklerine inanmışlardır. Tarihi süreçte tılsımlar yapılış ve uygulanış olarak toplumlara göre değişiklikler geçirse de köken olarak dine dayandırılarak uygulanmıştır. Osmanlı Döneminde ise önemli tılsımlar mühür biçiminde yapılmış ve mühür esnafından Esnaf-ı Mühürkünân-ı Sim Heykel grubu tılsımları şifa için kazımışlardır. Soyut olan tılsımın bir bilim olarak sanatla somutlaştırıldığı mühürler üzerinde belirli bir zaman dilimine uyularak yazılan dualar ve belli kurallara göre dizilen sayı ve harflerin yazılmasıyla meydana gelen vefklerle insanların maddi ve manevi sıkıntılarına çare aranmıştır. Bu mühürlerin üzerindeki vefklerin satır ve sütun sayıları birbirine eşit olup içlerindeki sayıların yatay, düşey olarak toplamları da eşittir. Kazıma tekniğiyle tek yüzlü çeşitli madenler üzerine yapılan işçilikleri ile tılsım mühürler döneminin maden sanatı, üslubu ve bezemesi hakkında Sanat Tarihi için önemlidir. Tılsım mühürlerin kenar çerçevelerinde veya vefklerin köşelerinde Yedi Uyurlar, dört büyük melek ve dört halife isimleri en çok tekrar eden yazılardır. Bu makalede, Giresun Müzesi’nde bulunan 11’i Osmanlı dönemine, 2’si gayri Müslimlere ve 1’i Mısır Hiyeroglif karakteri ile toplam 14 tılsım mühür incelenmiştir.
Human beings have long been making talisman according to their beliefs and traditions for some purposes such as; protecting themselves against evil eye, illnesses or harm, as well as meeting their expectations or wishes. Talismans, written or drawn on an object, are believed to have positive effects and empower the people. Although talismans have been changed in terms of preparation and application throughout the history, they are always referred and rooted to religion. In the Ottoman Empire, some important talismans were engraved as a seal for healing purpose by a group of craftsman who engraves silver based seals (Esnaf-ı Mühürkünân-ı Sim Heykel). There are some prayers respecting certain period of time and some vefks (charms) on these seals by which an abstract talisman is formalized by a scientific art in order to seek solutions to physical and mental problems of people. Vefks on these seals have equal number of lines and columns, and the vertical and horizontal sum of the numbers in the lines and columns are also equal. With the craftsmanship on the single side of various mines, engraved talisman seals are important style and ornament artifacts for History of Art. Seven-Sleepers, four big angels and four caliphates are the names most widely used on the border frames of the talisman seals and on the corners of vefks. In this study, 14 talisman seals in Giresun Museum are investigated which belongs to Ottoman period (11), non-Muslims (2) and Egypt hieroglyph characters.
By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.