Modern Türkiye’nin kurucusu olan CHP, bu ülkenin en uzun iktidarda kalmış siyasi partisidir. Almış olduğu kararlarla, Türkiye’nin geleceğini ve yerini belirlemiştir. Partinin yol haritasının belirlendiği olağan ve büyük kurultaylar, Türk siyasi tarihi açısından oldukça büyük önem arz eder. Bu makalenin konusu, 1940’lı yıllarda başlayan ve CHP’nin 1947 Olağan Kurultayı’nda kristalleşen laiklik söylemindeki değişim ve bu değişimin siyasal hayata yansımalarıdır. Çalışmanın, 1945’den itibaren yaşanan değişimi demokratikleşme perspektifinde değerlendirmek; Türkiye’nin din politikasının başat faktörü olan laikliğin dönüşümünü tarihsel veriler bağlamında yorumlamak; demokratik bir zorunluluk haline gelen siyasal sistemin ve din politikasının değişiminin sonuçlarını ortaya koymak gibi amaçları bulunmaktadır. Çalışmanın ilk bölümünde, 1945 yılından 1947 yılına kadar yaşanan demokratikleşme süreci ve sürecin laik anlayışa etkisi; ikinci bölümünde, Yedinci Olağan Kurultay’ın demokratikleşme açısından önemi ve ilk defa ortaya çıkan laiklik tartışmaları; üçüncü bölümünde ise yaşanan değişim ve değişimin sonuçları ortaya konulmuştur. Bu çalışma, 1947 yılında yapılan Yedinci Olağan Kurultay tutanaklarına dayanmaktadır. Bu arşiv kaynağına, çalışma içerisinde “tutanak” ifadesi ile atıf yapılmıştır. Bu makalede, CHP’nin Yedinci Olağan Kurultayı bağlamında, tek parti döneminde yaşanan baskıcı laiklikten liberal laikliğe geçiş süreci incelenecektir.

Republican People’s Party (CHP), founder of modern Turkey, is the political party that remained in the power in the longest time. With the decisions it took, it determined the future and position of Turkey. Ordinary and great meetings, at which the road map of the party was determined, are vitally important in term of Turkish history of policy. The subject of this article is the change in secularism discourse that began in 1940’s and crystallized in 1947 Ordinary Meeting of CHP and reflections of this change on political life. The purposes of the study are to assess the change experienced since 1945 in democratization perspective; to interpret transformation of secularism that is the dominant factor of religion policy of Turkey in context of historical data; and to set forth the results of change of political system and religion policy that become democratic obligation. In the first section of the study, democratization process realized from 1945 to 1947 and effect of this process on secularism understanding; in the second section, importance of the Seventh Ordinary Meeting in terms of democratization and secularism discussions experienced for the first time and in the third section, change and results of change are discussed. This study is based upon the minutes of the Seventh Ordinary Meeting of 1947. In this article, in context of the Seventh Ordinary Meeting of CHP, the passing process from oppressive secularism to liberal secularism experienced in the single party period will be examined.