Divan edebiyatında şairlerin hayatları, yetenekleri, görevleri, edebî şahsiyetleri hakkında bize bilgi veren biyografi tarzındaki eserlere tezkire denir. Şairlerin edebî şahsiyetleriyle ilgili geçmişten günümüze gelen en önemli kaynaklar tezkirelerdir. Bugüne kadar tespit edilen ve yayınlanan otuz altı adet tezkire vardır. Tezkireler üzerine bugüne kadar bir çok çalışma yapılmıştır. Bu çalışmalar kitap ya da makale şeklindedir. Bu makalede de Beyâni tezkiresi ele alınmıştır. Beyâni’nin, tezkiresindeki üçyüz yetmiş yedi (377) şair ile ilgili olarak yapmış olduğu yorumlar konumuzun ana çerçevesi olmuştur. Bu tezkirede bütün şairlerle ilgili (onların şairliğine dair) yorum yoktur. Kendisiyle ilgili yorum yapılan şairlere dair söylenenlerden şairi edebî şahsiyeti bakımından en iyi tanıtacak kelime seçilmiş ve bunun üzerinde durulmuştur. Daha sonra bu kelimelerin sözlük anlamları tespit edilmiş ve şair ile ilgili söylenen kısımlar makalede gösterilmiştir. Şairlerle ilgili söylenenlerin doğru olup olmadığı sonucuna varmak için tezkiredeki örnek beyitlere de makalede yer verilmiştir. Makalede diğer tezkirelerde şairlerle ilgili yapılan yorumlarda pek fazla ya da hiç rastlanmayan kelimelere yer verilmesi bu makale için dikkat çekicidir.Âb-ı hayât, acemâne, âmiyâne, avâm-pesend, ebkâr-ı meânî, gass u semîn, hem-vâr, hezl-gûne, rakîk, revân-bahş ve salâh gibi kelimeler bahsettiğimiz kelimelerdendir. Tezkire yazarları tezkirelerinde şairlerin edebî şahsiyetleri ile ilgili yapmış oldukları yorumlarda kendilerine has bir dil geliştirmişlerdir. Onlar şairler hakkında sıradan yorumlar yapmamışlar, şairin edebî şahsiyetini ve kişiliğini yansıtacak kelimeleri seçmeye gayret etmişlerdir. Özellikle bazı şairlerin mahlasları ile şairlerin edebî şahsiyetini yansıtan kelimeler arasındaki anlam ilişkisi dikkat çekicidir. Bu da şairin yorumuna bir çekicilik katmıştır.

Tezkire which gives information about literature of Divan poets’ lifes, talents, duties, biograpy style works called tezkire. Poets associated with literary figures from past to present are the most important sources for tezkire. There are thirty six tezkire which have been published and detected so far. A lot of works have been done on tezkire until now. These works are form of book or article. Beyâni biography has been discussed in this article. Comments on Beyâni’s biography about three hundred seventy seven (377) poets formed our framework of our subject. There isn’t any comment on about all poets (about their being poet) in this biography comment has been done about poets and has been focused on the best known word. Then meaning of these words in dictonary were detected and parts about poet in article was shown. Rumors about poets whether they were true to conclude that the biographies or the couplets were given in article. İt is noteworth, fort his article about the poet reviews in other anthologies or have never been much for words to be included in this article. Âb-ı hayât, acemâne, âmiyâne, avâm-pesend, ebkâr-ı meânî, gass u semîn, hem-vâr, hezl-gûne, rakîk, revân-bahş ve salâh words are mentioned words as we did. Tezkire writers have developed language on their own about biographies of literary figures. They didn’t comment about poets ordinarily. They have endeavored to select words which reflect the personality of the poet and literary figures. Especially with some of poet’s poet, literary pseudonym is remerkable semantic relations between words. This has added charming to poet’s reviews.