Masallar, Anonim Halk Edebiyatının en yaygın mahsullerinden biridir. Masallarda insanlığın geçmişiyle ilgili sırlar bulunduğu gibi derlendikleri toplumun gelenek ve görenekleri de bulunur. Masallarda her tabakadan kişileri görmek mümkündür. Masal her çeşit insanın örnek edilmeye değer ile kaçınılması gereken niteliklerini dinleyicisinin karşısına çıkarır. Vladimir Yakovlieviç Propp göstergebilim, budunbilim, halkbilim gibi alanlarda çalışmalar yapmış, bu alanlarda önde gelen bilim adamlarından biridir. En önemli yapıtı sayılan “Masalın Biçimbilimi” adlı eseri önemli kaynakçalardan biri olarak kabul edilir. Propp bu önemli eserinde, olağanüstü masalların yapısını belirlemeye çalışır. Kendi dönemindeki halkbilim ve metin çözümlemeleri çalışmalarından yöntem açısından hayli ileri seviyede olan “Masalın Biçimbilimi” daha sonraları pek çok dile çevrilir. 1978-1982 yılları arasında da “Masalın Biçimbilimi” adıyla Türkçeye çevirisi yapılır. Birçok bilim adamı bu yapıta yönelik eleştirileri ya da bu yapıta dayanarak geliştirdikleri metin çözümlemeleriyle V. Propp’un bu alanda açtığı çığırın önemini ortaya koymuşlardır. V. Propp, öncelikle, çalışmasını olağanüstü (peri) masallarla sınırlandırır. Propp, peri masallarının konularını birbirleriyle karşılaştırmaya girişir. Bu amaçla özel yöntemler izlenerek önce olağanüstü masalların oluşturucu bölümlerini ayırt eder, sonra da masalları oluşturucu bölümlerine göre karşılaştırır. Çalışmasının sonucunda biçimsel bir yapı ortaya çıkarır. Başka bir ifadeyle masalların oluşturucu bölümleri ile bu bölümlerin kendi aralarında ve bütünle kurdukları bağıntılar açısından bir betimlemesini yapar. Bu çalışmada öncelikle göstergebilim, budunbilim ve anlatı çözümlemesi alanlarındaki çalışmalarıyla tanınan halkbilimi uzmanı Vladimir Yakovlieviç Propp’un “Masalın Biçimbilimi” adlı kitabında yer verdiği kuramı hakkında bilgi verilecektir. Daha sonra Dede Korkut hikâyelerinden “Basat Depegözi Öldürdügi Boy” adlı hikâye bu kuram çerçevesinde incelenecektir.

Tales are ones of the most common anonymous folk literature works. Tales have both some secrets of human’s history and customs and traditions of the society from which tales are compiled. It is possible to see persons from every class of a society. Tales present qualities of every kind person that are worth taking as examples and somebody needs to avoid from to listeners. Vladimir Yakovlieviç Propp studied in social sciences such as semeiology, ethnology, folklore and he is one of the prominent scientists. The Morphology of Tales which is his most important work is accepted as one of the important bibliographies. Propp tries to identify structures of fairy tales in this important work. The Morphology of Tales was advanced from the other folklore and text analyses in its era and was translated into many languages afterwards. It was translated into Turkish by the name of Masalın Biçimbilimi between 1978 and 1982. Many scientists suggested V. Propp’s importance in this field by their criticism about this masterpiece and text analyses that they improved on the basis of it. Firstly, V. Propp limited his work with fairy tales. Propp tried to compare the themes of fairy tales with each other. To do this, he distinguished the creative parts of fairy tales with special methods and after that, he compared them according to their creative parts. He revealed a formal structure as a result of his study. In other words, he described them in terms of the creative parts of tales and their relations to the whole book. In this study, some information will be given about the theory about which the folklore expert Vladimir Yakovlieviç Propp, known with his works on semiotics, ethnology and text analyses, mentioned in his book called The Morphology of Tales. After that, Basat Depegözi Öldürdügi Boy, one of the Dede Qorqut tales, will be analysed in terms of the theory that is mentioned above.