XVI. yüzyıl Osmanlı coğrafyası gerek nüfus, gerekse de ekonomik açıdan genişleme ve değişme sürecini yaşamaktaydı. Bu devir Osmanlı şehirlerinin idari, iktisadi ve sosyal yapılarını ortaya çıkarmak için en önemli kaynak tahrir defterleridir. Tahrir defterlerine dayalı bir çok Anadolu şehirlerinin idari, ekonomik ve sosyal durumu açıklığa kavuşturulsa da, bir zamanlar Osmanlı Devleti sınırları içerisinde olan Gürcistan kentleri bu çalışmaların dışında kalmıştır. Bu durumu göz önünde bulundurarak çalışmamızı, günümüzde Gürcistan Cumhuriyeti Samtskhe-Cavaheti Bölgesi’nin Aspinza Belediyesi’nin merkezi olan Aspinza Şehri'nin XVI. yüzyıl sosyal ve ekonomik durumunun incelenmesi üzerinde yoğunlaştırdık. Aspinza, 312 yıl (1266-1578) Samtskhe Atabeyleri ve 250 yıl (1578-1829) Osmanlı Devleti’nin Çıldır Eyâletii’nin sınırları içerisinde yer almış ve 9 Ağustos 1578 Çıldır Meydan Savaşı sonrasında Osmanlı hakimiyetine geçmiştir. Osmanlı İdari düzenlenmesine göre Aspinza, Çıldır Beylerbeyliği’nin Ahıska Sancağı’nın Aspinza Nahiyesi’nin merkezi olmuştur. Çalışmamızdaki amaç, Aspinza’nın etimolojisi, coğrafi konumu, kısa tarihi, nüfusu ve halkın dini mensubiyeti hakkında bilgiler verdikten sonra 1595 tarihli "Defter-i Mufassal Vilâyet-i Gürcistân" tahrir defteri ışığında şehrin sosyal-ekonomik hayatı defterdeki kayıtlara göre tahlili yapılarak değerlendirmektir. Son 50 yılda Osmanlı tahrir defterlerinin incelenmesine geniş yer verilse de Osmanlı’nın düzenlediği ve Dil, Tarih, Coğrafya, Onomastik hakkında çok değerli bilgiler içeren 1595 tarihli "Defter-i Mufassal Vilâyet-i Gürcistân" gibi bir hazine bu çalışmaların dışında kalmıştır. Tahrir defteri verilerine dayanarak yaptığımız bu çalışmada yalnız Aspinza’nın değil, tüm Çıldır Eyâleti’ndeki şehirlerin XVI. yüzyıl sonlarındaki genel durumu hakkında bilgi vermektiir. Ayrıca Aspinza ile ilgili bilgiler ilk defa olarak günümüz Türkçesine çevrilmiş ve bu çeviri çalışmamızın sonuna eklenmiştir.

The XVI Century for Ottoman Geography meant a period of expansion and change of population and economy. The State Recordings are the most important resources that reveal the administrative, economic and social structure of the Ottoman Cities of that period. The administrative, economic and social situation of many Anatolian cities has been studied according to the State Recordings of Ottoman State, but some part of Georgian cities that ruled by Ottoman’s was the exception. Considering the lack of this situation, I concentrated on the examination of the socio-economic status of Aspindza city in the XVI Century. Nowadays, Aspindza city is the centre of Aspindza Municipality, Samtskhe-Javakheti region of the Republic of Georgia. Aspindza was situated inside the territory of Samtskhe Atabey’s for 312 years (1266- 1578) and 250 years inside the Childir Province of Ottoman Empire (1578-1928) and after the war of Childir, on 9th August, 1578 Ottoman’s gains control over it. According to the administrative arrangements of Ottoman State, Aspindza was the centre of Ahiska Sanjak of Aspindza Province of Childir Beylerbeyi. The main purpose of our study is to give information about the etymology, geographic location, brief history, population, people’s religious affiliation of Aspindza and afterwards, we analyse and evaluate the socio-economic life of the city based on the Ottoman State Recordings "Defter-i Mufassal Vilâyet-i Gürcistân" that was dated 1595. In the last 50 years a big attention was given to the State Recordings of Ottoman State, but the "Defter-i Mufassal Vilâyet-i Gurcistân" dated 1595 that is very valuable treasure containing a wealth information about language, history, geography, onomastics, was one of the exception. The research that we did based on the State Recordings gives us a general knowledge not only of Aspindza but also the whole cities of Childir Province at the end of XVI Century. Besides, we for the first time translated informations about Aspindza in modern Turkish and attached it at the end of our research.