Bekri Mustafa, Osmanlı İmparatorluğu’nun Sultan IV. Murat döneminde yaşamış bir fıkra kahramanıdır. Sözlü edebiyatta fıkralarıyla yer bulmuş ve günümüze kadar da fıkraları hem anlatılmış hem de yazılı kaynaklarda yerlerini almıştır. Bekri Mustafa; yasağı çiğnemesi, otoriteye başkaldırması ve sarhoş olması dolayısıyla etrafı tarafından hor görülmüş, aşağılanmış, yaşadığı döneme ve çevreye göre küçük düşürücü bir özellik olan sarhoşluk ve içkiye düşkünlük gibi özelliğe sahip olmasından dolayı başından geçen olayları mizaha dönüştürmüştür. Ancak o, fıkralarında hazırcevaplılığı ile bu durumun üstesinden gelmiştir. Bu nedenle günümüz gülme kuramlarından olan üstünlük kuramına göre Bekri Mustafa fıkralarının okunması mümkündür. Henri Bergson’un ve John Morreall’ın “gülme” hakkındaki tespitlerinden yola çıkarak, kişinin kendini karşıdakinden üstünlük görmesi sebebiyle oluşan mizahın Bekri Mustafa fıkralarının temelini oluşturduğu görülmüştür. Morreall’ın ele aldığı “Üstünlük Kuramı”na göre üstün olma düşüncesinin kendini başkalarıyla kıyaslamakla, kendi kendine gülmekle ve saçmalık ve zayıflıklara gülmekle oluştuğu göz önüne alınarak Bekri Mustafa fıkraları incelenmiştir. Bekri Mustafa fıkralarındaki gülünç durum, toplumun ona baskısına ve onun toplum içindeki aykırı duruşuna rağmen onun üstün olmayı seçmesinden kaynaklanmıştır. Toplumun bir bireyi olan Bekri Mustafa’nın fıkralarındaki başkaldırışı, onun üstünlük zaferi duyma isteğine bağlılığı ve özlemiyle ilişkilendirilmiştir. Bekri Mustafa’yı yıllar boyunca hafızalarda tutan sebepler üstünlük kuramı bağlamında ele alınmıştır. Ayrıca bu çalışmada Bekri Mustafa fıkralarıyla ilgili ulaşılabilecek kaynaklar belirtilmiş ve onlarla ilgili inceleme yapılmıştır.

Bekri Mustafa was a hero of joke who lived during the period of Sultan Murad IV of the Ottoman Empire. He took place in the oral literature with his jokes and his jokes have been presented orally as well as in the written sources. He has been humiliated due to his features as violating the bans, uprising to the authority and being drunk. He transformed the events that he faced owing to his drunkenness and intemperance in to humor. However, he has overcome these situations with his repartee. Therefore, it is possible to read Bekri Mustafa’s jokes accordance to the superiority theory which is one of the present-day theories of laughing. Setting the argument with using the determinations about "laughing" by Henri Bergson and John Morreall, the humor that has been occuring due to thinking oneself superior from the others is the essential of Bekri Mustafa's jokes. In this article, Bekri Mustafa's jokes has been analyzed by considering the " The Theory of Superiority " of Morreall which states the idea of being distingue rises up by comparing himself with other people, laughing at himself and laughing at nonsense and weaknesses. The funny conditions at Bekri Mustafa’s jokes are based on his choices of being superior in spite of the social pressure on him and his contradictious standing point in the social life.The uprising in the jokes of Bekri Mustafa, who is a member of the society, has been associated with his devotion and longing towards desire of victory and having the superiority. In this study, the reasons that hold Bekri Mustafa in the memories for years are discussed in the context of superiority theory. In addition, the sources which can be reached about Bekri Mustafa’s jokes has been cited and these sources has been analyzed.