Bu makale Osmanlı İmparatorluğunda nargile alışkanlığının terkibini iki evrede inceleyecektir. Birinci evrede; tütünün hareket halindeki insanla bütünleşmesi çubuk kullanımıyla gerçekleşmiştir. Böylece; tütün kullanımı, gündelik aktivitelerin tekrarı ile süreklilik kazanmıştır. Merkezi otoritenin yasaklamalarına rağmen -özellikle Sultan IV. Murad dönemindeki-, bu alışkanlık bahsi geçen süreklilik içinde hayatiyetini sürdürmüştür. Çünkü mobil içicinin nerede olduğunun tam zamanını öngörmek mümkün olmadığından, bu içici çubuk içiminden menedilememiştir. Çünkü spesifik bir mekandaki durağanlık çubuk içimi için zorunlu bir şart değildir. Özellikle bu, böyle bir alışkanlığın hayatiyetinin hareketli içiciye dayandığı anlamına geliyordu. Çünkü hareketlilik çubuk içimi gayesi için yeterli şartı sağlıyordu. İkinci evrede; çubuğun ortadan kaybolması ile, nargile hem kamusal hem de özel alana entegre olmuştur. Bu ikili entegrasyon özellikle Sultan II. Mahmud döneminde koruyucu bir duvar hizmetini ifa etmiştir. Dahası, nargile kamusal alandan kaybolmasına rağmen hayatiyetini özel alanda sürdürmüştür. Bu ikili mekânsal dağılımın genişliği hareketsiz içicinin tam olarak nerede olduğunu öngörmeyi imkânsız kılmıştır. Dolayısı ile nargile kullanımı da mekân temelli aktivitelerin tekrarı ile süreklilik kazanmıştır. Bu açıdan; makale, Osmanlıda nargile alışkanlığının nasıl terkip ettiğini açıklamaya çalışırken; hareketli içiciden hareketsiz içiciye geçiş ekseninde çubuğun fonksiyonunu nargileye terk ettiğini savunacaktır. Sonuç olarak; makale, mekânın nargile içimi için zorunlu şart olduğunu savunacaktır.

This article predicts that there were two phases in the constitution of water pipe habituality in the Ottoman Empire. In the first phase, tobacco was tried to integrate with man in motion, which was realized with the usage of pipe. Thus, its usage gained a continuum in the repetition of daily motions. In spite of the prohibitions of the central authority, especially in the era of the Sultan Murad IV, this habit survived in the mentioned continuum because it was not possible to predict the exact time of where mobile smoker was to debar him from smoking pipe. For, stability in a specific space was not a necessary condition for it. Specifically this meant that survivability of such a habit was based on the mobile man because mobility was a sufficient condition in order to smoke pipe. In the second phase, water pipe after disappearance of pipe was integrated into both public and private spheres. This dual integration served as a firewall against the prohibitions especially in the era of Sultan Mahmud II. Further, the water pipe continued its survivability in the private sphere in spite of its disappearance in the public sphere. The enlargement of this dual spatial distribution made the prediction of the exact point of where immobile smoker was impossible. Hence, it acquired a continuum in the repetition of the space-based activities. In this perspective, the article seeks to explicate how the water pipe habituality constituted in the Ottoman Empire by arguing that smoking pipe left its function to smoking water-pipe at the transitive axis from mobile smoker of pipe to immobile smoker of water-pipe. At the end, it advocates that space was a necessary condition for smoking water pipe.