Psikanalitik edebiyat eleştirisi özellikle varoluşçu felsefenin etkili olduğu savaş öncesi ve sonrası dönemde yazılan, çoğunlukla modernist edebî eserlerdeki karakter analizlerinde yaygın bir biçimde kullanılmıştır. Dönemi etkisi altına alan varoluşçu felsefenin de izlerini taşıyan bu eserler, daha çok bireyin, içinde bulunduğu yaşam ortamını sorgulamasına ve bu bağlamda gelişen psikolojik gel-gitlerine odaklanmıştır. Modernist edebiyatta sıklıkla başvurulan ‘bilinçakışı’ ve ‘iç monolog’ gibi anlatım teknikleri, okuyucu ve edebiyat eleştirmenlerini, karakterlerin kişiliklerini şekillendiren psikolojik etkenlere yönlendirmiştir ve bu bağlamda, dönemin bilimsel gelişmelerine de paralel olarak, edebî metinlere Freudcu ve Lacancı gibi yeni bakış açılarıyla yaklaşılmaya başlanmıştır. Edebî modernizm, Türk edebiyatına nispeten Avrupa’dan daha geç ulaşmış olsa da, benzer etkiler ilk modernist Türk romanlarında da görülebilmektedir. Özellikle Yusuf Atılgan, Ahmet Hamdi Tanpınar ve Oğuz Atay gibi önemli isimlerin modernist etkiyle yazılmış başlıca eserleri psikanalitik karakter incelemelerine oldukça açıktır. Yusuf Atılgan’ın ilk iki romanı, Aylak Adam ve Anayurt Oteli’ndeki başkarakterler C. ve Zebercet sorunlu psikolojik ruh halleri, tamamlanmamış cinsel gelişimleri ve oedipal eğilimleriyle yazarı üzerindeki Freud etkisini örnekler niteliktedir. Bu bağlamda, bu çalışmanın amacı, Yusuf Atılgan’ın ilk iki romanı Aylak Adam ve Anayurt Oteli’nin başkahramanları olan C. ve Zebercet isimli karakterlerin psikolojik durumlarını Sigmund Freud’un ‘Oedipus kompleksi’, ‘baba imgesi’ ve ‘cinsel dürtü’ gibi ünlü teorileri ışığında incelemektir.

Psychoanalytical literary criticism has been widely used in the character analyses of the mostly-modernist literary pieces which were written especially in the pre and post-war years in Europe under the influence of existential philosophy. Modernist narrative techniques like ‘stream-of-consciousness’ and ‘interior monologue’ have directed readers and literary critics towards an analysis of the psychological elements that shape characters’ personalities in the literature of the era. In this respect, new approaches like Freudian and Lacanian readings of literary texts based on their theories have emerged. Though literary modernism has reached Turkish literary circles later than Europe, similar impacts might also be seen in early modernist Turkish novels, especially in the ones written by Yusuf Atılgan, Ahmet Hamdi Tanpınar and Oğuz Atay, all of which offer much for a psychoanalytical approach. The protagonists, C. and Zebercet, of Yusuf Atılgan’s first two novels, The Wanderer and The Anayurt Hotel, exemplify the Freudian influence on their author with their problematic psychological states, sexual nondevelopment and oedipal tendencies throughout the novels. In this respect, the aim of this study is to analyze the psychological states of Atılgan’s two characters, C. and Zebercet, in the light of Freudian theories like ‘Oedipus Complex’, ‘Father Complex’ and ‘Sex Drive’.