Dillerde sınırlı ama önemli bir yer tutan kemiyet ifadeleri Türkçede çokluk eki, belirsiz sıfat/zamir, miktar zarfı ve sayı sıfatları ile sağlanır. Çokluk eki, belirsiz sıfat/zamir ve miktar zarfları yaklaşık bir miktar belirtirken, sayı sıfatları kesin bir miktar bildirir. Türkçenin, diğer Altay dilleri gibi çokluk kategorisini dil tarihinin yakın bir döneminde geliştirdiği anlaşılmaktadır. Miktar bildiren zarf, sıfat, zamirler Türkçenin tarihî ve çağdaş lehçelerinde belli oranlarda bulunmaktadır. Tarihî ve çağdaş lehçelerde miktar bildiren kelimelerin birçoğu ortak olsa da bazı farklılıklar da vardır. Türkçe, yaklaşık miktar bildiren kelimeleri üretirken “tüken , bit , aş , geç , yığ , topla vs.” anlamına gelen fiillere, “kötü, feci, korkunç vs.” gibi anlamlar içeren olumsuz sıfatlara ve soru/işaret zamirlerinin miktar eki almış biçimlerine müracaat etmiştir. Türkçenin sayı sistemi ise bugün genel hatlarıyla medeni dünyanın birçok kültür diliyle benzerlik göstermektedir: Onlu kat sayı ve onluk taban sistemi. Çarpma ve toplama ilişkisi sayıların sırasını değiştirmek suretiyle belirlenmektedir. 10 100 arası sayılarda onluk katların adlarının her sayıda olmasa da bazı sayılarda onluk tabanın onluk kat sayı ile çarpılması neticesinde oluşturulduğu anlaşılmaktadır. Fakat Türk lehçeleri arasında onluk taban konusunda farklılıklar da görülmektedir: Çağdaş lehçelerden Karaçay Malkar Türkçesi yirmilik taban, Halaçça ise “otuzluk” ve “kırklık” karma taban kullanmaktadır. Halaççadaki sisteme Dedem Korkut Kitabı’nda da rastlanır. Tarihî lehçelerden Köktürkçe başka hiçbir dilde bulunmayan “bir sonraki onluk taban” şeklinde özgün bir sayı sistemine sahiptir.
The quantity statements taking sıgnificant but sıgnificant places in the languages are provided with plural appendix, indefinite adjective/ adverb, adverb of quantity and numerie adjective’s in tukish language. While plural appendix, indefinite adjective and adverb and adverb of quantities are expressed approximate quantity, numerie adjectives Express a certain quantity. It is understood that Turkish, like other Altai languages, developed its language plural category in near period of language history quatity expressed adverbs, adjectives and pronowns are available in certain amounts in Turkish history and its contemporary dialects. Although some of quantity expressing words in historic and contemporary dialects have some common features, they are different features, while Turkish produces approxinate quantity exressed words, ıt appeals to the werbs meaning “to be exhausted, to end, to pass over, to pass, to amass, to collect” and to negative adjectives meaning such as “tragic, terrible, bad” and to the shapes of guantity added of interrogative and demonstrative pronoun. Turkish Numeric system indicates similasities with a number of cultural language of civiliged world with its general lines. Decimal Fraction and decimal system. The recationship between addition and Multiplication is determined by changing the orders of the numbers. In the numbers from 10 to 100, ıt is understood that the names of decimal fraction are formed as a result of multiplied decimal numbers with decimal fraction even if iı ısnt in every number. But ıt is seen that there are some differations between Turkish dialects as regards Decimal system. Of contemporary dialects, Karaçay Malkar Turkish has been using vigesimal number system “torty” and “fourty” mixed based numeric system have been used in Halacion. The system Halacion is met in Dede Korkut’s book. Of historic dialects, Kokturk is of another decimal numeric fraction which is’nt met in other dialcets.
By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.