Dr. Bafralı Yanko, bir hekim olarak tıbba dair yazdığı kitaplar ve makaleler yanında, siyasi yazılar, edebi öyküler ve çeviriler yapmış bir müverrihimizdir. Türkiye’de yeterince tanınmadığını düşündüğümüz Yanko tarafından kaleme alınan Yozgat Seyahatnamesi, bir seyahatnamede gördüğümüz özellikleri taşımamaktadır. Yazar, Samsun’dan Yozgat’a bir yolculuğa çıkmış ve bu uzun olmayan mesafede gördüğü bazı yerleşim yerlerini oldukça kısa hikâye etmiştir. Ebuz’z-Ziya Tevfik’in ısrarı üzerine 1889 yılında İstanbul’da basılan bu risale, daha önce Tarık gazetesinde yayınlanmıştır. Yazdıklarından anladığımız kadarıyla Bafralı Yanko bu seyahatini, gezip görmek amacıyla değil, devlet görevlisi sıfatıyla olarak yapmış olmalıdır. Seyahatinde gördüğü şehir ve kasabaların, özellikle de 55 gün süre ile kaldığı Yozgat’ın tarihi, kültürel ve sosyal dokusuna dair söz açmaması ve sağlık sorunlarına ilişkin uzunca tespitleri bunu ortaya koymaktadır. Eserin bütününe bakıldığında anlaşılan budur. Eserde umumiyetle dönemin Osmanlı şehir ve kasabalarının hemen her bakımdan perişan olduğuna vurgu yapılmaktadır. Yanko, Yozgat’ın en temel sorunlarının, sağlıklı su tüketiminin azlığı, hanelerde temizliğe dikkat edilmemesi sonucu ortaya çıkan hastalıklar ve gençlerin erken yaşlarda evlendirilmelerinden kaynaklanan problemler olduğunu ortaya koymaktadır. Ancak bu sorunların giderilmesine dair neler yaptığına veya neler yapıldığına dair bilgi vermemiştir. Seyahatnamesine o dönem Yozgat’ta görev yapmakta olan Ahmet Şemsi Paşa hakkında açtığı kısa bir bahis ile son vermiştir. Bütün bunlara rağmen bu kısa seyahat notlarının bir dönemin anlaşılması adına fayda sağladığını ifade edebiliriz.

Dr. Yanko of Bafra is one of our historians who carried out political essays, literary stories and translations as well as books and manuscripts he wrote about medicine as a physician. Yozgat Travel Book written by Yanko, who, we think, is not known well in Turkey, conveys all peculiarities that are necessary to be in a travel book. He set out a travel in Yozgat, and he narrated quite briefly what he had seen in some settlement places in the distance which were not far. This booklet, which was published in Istanbul in 1889 upon Ebuz’z-Ziya Tevfik’s insistence, had been published in the newspaper called Tarık. As we understand the writings of Yanko of Bafra, his trip must be done as a government official not to be seen over. This is understood from Yanko’s long detections regarding health problems, but not pointing out historical, cultural and social texture of the cities and towns, especially Yozgat where he stayed 55 days, he visited. This is apparently what all work mentions about. The work generally emphasizes on Cities and towns that are miserable in almost every respect. Yanko puts forth the primary concerns aroused from the problems covering lack of healthy water consumptions, diseases emerged due to ignoring hygiene in households, and early marriage of young people. However, no information is available what he did or what was done on solving these problems. Travelogue ended with short subject about Ahmet Şemsi Pasha worked in Yozgat at that time. Nevertheless, it can be expressed that this short travel notes provide beneficial knowledge for a complete understanding of a related period.