Çocuklar, eski devirlerden beri toplumların yapı taşları olagelmişlerdir. Ancak çocuğa olan bakışın niteliği, kapsamı ve biçimi tarihsel perspektif göz önünde tutulduğunda farklılıklar göstermektedir. Bu farklılıklar, toplumların sosyal, kültürel gelişmesine, örgütlenmesine ve toplum içindeki egemenlik koşullarına bağlı bulunmaktadır. İlk olarak çocuğa, “ekonomik yarar sağlayan bir varlık” olarak bakılmıştır. XX. yüzyılda ise çocuk, toplumun geleceğini belirleyen en önemli insan kaynağı olarak değerlendirilmiştir. Bu yüzyıl aynı zamanda, filozofların, eğitimcilerin, psikologların ve hukukçuların çocukları incelemeleri, onların gelişimleri ve hakları konusunda fikirler ileri sürmeleri dolayısıyla “çocuk yüzyılı” olarak da adlandırılmıştır. Aynı zamanda bu yüzyıl bir “savaş yüzyılı”dır. Savaşlar toplumların belleğinde unutulmayacak olayların başında gelir. Birçok insanı mağdur eden, insanların psikolojisini etkileyen, toplumları dönüştüren savaşlarda çeşitli propaganda araçları kullanılmıştır. Bu araçların en önemlilerinden birisi de çocuklardır. Özellikle I. Dünya Savaşı’nda, modern savaş anlayışının başladığı, silah imkanlarının arttığı, savaşın cephelerden kentlere sıçradığı görülmektedir. Çocukların toplumların yönlendirilmesinde yaygın bir araç olarak kullanılması da bu döneme denk gelmektedir. Bu çalışmada I. Dünya Savaşı döneminde çocukların bir propaganda aracı olarak nasıl kullanıldığı yerli ve yabancı çeşitli arşiv taramalarından elde edilen afişlerle ve resimlerle betimlenecek ve bir döneme ışık tutulacaktır. Bu çerçevede I. Dünya Savaşı’na kısaca değinilecek ve savaş döneminde ülkelerin propaganda araçlarından örnekler verilecektir. Dönemin etkin güçlerinin çocuklara bakışı anlatılacaktır.

Children has been the constituent of societies since ancient times. However, the quality, extent and manner of the viewpoints to child change regarding the historical perspective. These differences depend on the social and cultural development of societies, their organization and the principles of sovereignty in the societies. Firstly, the child was regarded as a “living creature who provides economic benefits”. In 20th century, however, the child was regarded as the most important human resourse which determines the future of the society. This century was also called “child century” because of the researches which philosophers, educators, psychologists and lawyers carried out and their suggestions for their developments and rights. This century is also a “war century”. Wars come first in the memory of societies. In wars, which aggrieve people, effect their psychologies and transforms societies, a lot of propaganda tools were used. Children come first among these tools. Especially in the First World War, it is seen that modern war concept came up, the oppotunities to get weapons increased and the war spread from the front lines to the cities. This is also the period in which children were commonly used as tools to lead societies. In this paper, how these children were used as tools to lead societies will be described by means of banners and pictures gained by scanning various local and foreign archive and a period will be shed light on. In this perspective, the First World War will be mentioned briefly and examples of countries’ propaganda tools in the war period will be given. The viewpoints of the powers of the period to children will be explained.