Türkçede İsim Cümlelerinde Nesne

Author:

Number of pages:
985-995
Language:
Year-Number:
2014-Volume 9 Issue 3

Türkçede yüklemin cinsine göre isim cümleleri ve fiil cümleleri olmak üzere iki tür cümleden bahsetmek mümkündür. Türkçe cümlelerin temel unsuru yüklemdir ve fiil cümlelerinde bir fiil, isim cümlelerinde de bir isim veya isimleşmiş bir unsur olmak üzere yüklem mutlaka bulunur. İsim cümlelerinin yüklemi isim soyundandır. Özne ve yüklemden başka cümle unsurları ise nesne, yer tamlayıcıları ve zarftır. Nesne, malum olduğu üzere fiilin doğrudan doğruya tesir ettiği nesneyi veyahut da şahsı karşılayan cümle unsurudur. Fiille ekli veya eksiz daima yükleme hâli ile bağlanır. Buna bağlı olarak da nesneyi iki türe ayırmak mümkündür. Yükleme hâli ekini alan nesnelere “belirli nesne”; yükleme hâli ekini almayan nesnelere ise “belirsiz nesne” adları verilmektedir. Belirli nesnenin yerinin belirsiz nesneye nazaran daha esnek olmasına karşılık, belirsiz nesnenin yeri sabit olup, daima yüklemin hemen önüdür. Nesne yapı itibarı ile tek kelimeden oluşabildiği gibi, kelime grupları şeklinde de olabilir. Aynı cümlede belirli veya belirsiz şeklinde aynı cinsten olma şartı ile birden fazla nesnenin bulunabilmesi, nesnenin bilinen diğer özellikleridir. Cümlede nesnenin bulunması fiile ve bu fiilin geçişli olmasına bağlıdır. Fiil ihtiva etmediği için isim cümlelerinde nesnenin bulunması mümkün değildir. Dolayısıyla Türkçede isim cümlelerinde nesne yoktur. Türkçe dil bilgisi kitaplarında yaygın olan görüş budur. Ancak tarafımızdan yapılan araştırmalar, bu görüşün doğru olmadığını, bazı isim cümlelerinin de nesne aldığını göstermektedir. Söz konusu makalede isim cümlelerinin nesne aldıkları durumlar örneklerle pekiştirilmeye çalışılacaktır.

Keywords


There are two types of sentences in Turkish according to the type of predicate: nominal sentences and verbal sentences. In the Turkish sentence the basic component is a predicate; sentences do not hold without predicates. The predicate of verbal sentences is a verb while the predicate of the nominal sentence is a noun. The other components of the Turkish sentence, other than the subject and predicate- the main parts of the sentence- are the direct object, the indirect object, and the adverb. Direct object is a component in a sentence which refers to the person or thing receiving the action of a transitive verb. The accusative case is the grammatical case used to mark the direct object In Turkish. If the object is specific it takes –(y)i suffix, but if the object is non-specific this suffix is not used. According to this there are two types of objects: definite and indefinite objects. Sometimes direct objects are single words; other times they are phrases or clauses. The direct object occurs in a sentence whenever the verb is transitive. Since nominal sentences in Turkish do not have verbs at all, it is impossible for a nominal sentence to have a direct object. Despite this widespread view of nominal sentences, our studies show that some types of nominal sentences in Turkish contain a direct object. The aim of this article is to demonstrate in examples how and in what instances nominal sentences in Turkish can have direct objects.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 8,193
Number of downloads 730

Share

Journal of Turkish Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.