Doğal Dil İşleme (DDİ) açısından dilbilgisinin nasıl modellendiği gösterim biçimi ve analizi için önemlidir. Bilgisayar ortamında yapılan otomatik analiz öncesi gösterim biçimlerinin belirlenmesi dilin ait olduğu aile ve özellikleriyle bağlantılıdır. Türkçe ve Fransızcanın farklı dil ailelerine ait olması dilbilgisi modelinin oluşturulmasını ve belirlenmesini etkilemektedir. Bu çalışmamızda, dilbilim teorileri ve bilgisayar tabanlı gösterim dillerine ait uygulamalar üzerinde dil yapısına ait sonuçları incelemeyi hedefledik. Bu amaç doğrultusunda, benzer durumları belirtmede kullanılan ama farklı dil yapılarındaki cümle örneklerini inceleyerek bilgisiyar tabanlı farklı gösterim biçimlerine ulaşılacağını göstermeye çalıştık. Böylelikle, iki dil arasında dilbilim ve bilgisayar bilimleri açısından farklılıklar, sadece anlam (semantik) tabanlı olmayıp sözdizimi (sentaks) boyutunda da bu farklılıklar gözlemlenmektedir. Igor Mel’cuk tarafından geliştirilen Anlam-Metin Teorisine ait bazı kısımları Fransızca açısından değerlendirdiğimizde, bu teorinin Türkçe için Fransızcaya göre daha uygun olabileceğini saptadık. Daha önceden farklı dillerde (Fransızca, Rusça,İngilizce) uygulanan bu teorinin altyapısı “Açıklamalı ve Tümleşik Sözlükler” (ATS) adlı çalışmayla bağlantılıdır. Her iki dile uygun sözlük tabanlı (leksikal) işlem süreçlerini değerlendirerek, ATS yapısındaki bir düzenlemenin tanımlar, düzen şemaları ve sözlük tabanlı fonksiyonlarla bu iki dildeki özelliklerin, sözlük tabanlı (leksikal) tanımada kullanılabileceğini gösterdik. Bu tanıma hem anlam hem sözdizimi seviyesinde olmaktadır. Sonuç olarak, sözdizimi açısından Bağlılık Dilbilgisi kuramıyla desteklenmiş Anlam-Metin Teorisini kullanarak Fransızca için sentagmatik dilbilgisi Türkçe için bağ dilbilgisi seçenekleriyle analizimizi gerçekleştirerek dilbilgisi-dil arasındaki uyarlamanın sonuçlarını bu makalemizde sunmaktayız.

The design of a grammar is important for the analysis and the internal representations in Natural Language Processing (NLP). As Turkish and French languages belong to different language families, their modeling and design for the grammar differ. In this paper, we aimed to study the results of linguistic structures through the applications of computer based representations and linguistic theory. For this purpose, we showed that how different internal representations would be constructed with the sentences in similar situations coming from different languages. Therefore, the differences between two languages within linguistics and computational linguistics were observed not only through the semantics but also through the syntax. We observed that the Meaning-Text theory which is developed by Igor Mel’cuk would fit better for Turkish language when we adapted some aspects of the theory to French language. The base of the theory which was applied to other languages (French, Russian, English) is related to the study; “Explicative and Integrated Dictionaries” (EID). We showed that the properties of both languages could be analyzed lexically by observing the operations in dictionary based approaches of EID. This processing should be at the level of semantics and syntax. Consequently, we represent in this article the analysis of the adaptation between language and grammar by using a combination of Dependency Grammar and the Meaning-Text theory regarding a syntagmatic grammar for French language and a link grammar for Turkish language.