Türkçe Ders Kitaplarındaki Kalıp Sözler Ve Öğrencilerin Kalıp Sözleri Kullanma Düzeyleri

Author:

Number of pages:
217-232
Language:
Year-Number:
2013-Volume 8 Issue 9

Kalıp sözler, belli durumlarda söylenmesi gelenek olmuş klişe sözlerdir. Bu sözler toplumun yaşamına ve kültürüne ışık tutmaktadır. Kalıp sözler yemek yerken veya yemekten sonra, biriyle karşılaşıldığında selamlaşmak için, doğum, ölüm, okula başlama, evlenme gibi olaylar karşısında da kullanılırlar. Bunun yanında bir iyilik karşısında duyulan minneti veya bir iyi dileği belirtmek için edilen dualar, kızgınlıkla söylenen beddualar, yemin etmeler, söz vermeler de kalıp sözlerin içindedir. Araştırmada ortaokul Türkçe ders kitaplarında (5-8) yer alan kalıp sözler ve geçiş sıklığı tespit edilmiştir. 171 kalıp söz belirlenmiş ve ilk kez karşılaşıldıkları bağlam içinde örneklendirilmiştir. Kalıp sözler bağlamına, işlevine ve anlamlarına göre değerlendirilmiş, sınıflandırılmıştır. Sınıflandırma; hayır dualar, beddualar ve toplumsal kültürel ilişkilerde kullanılan kalıp sözler başlıkları altında yapılmıştır. İncelenen Türkçe dersi öğrenci çalışma kitaplarında kalıp sözlerin öğretimi ile ilgili 6. sınıf öğrenci çalışma kitabında 2 etkinlik, 8. sınıf öğrenci çalışma kitabında 1 tane etkinlik vardır. Ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin kalıp sözleri kullanma düzeylerini tespit etmek maksadıyla söylem tamamlama testi uygulanmış ve öğrencilerin Türkçe ders kitabındaki kalıp sözlerden farklı olarak birçok kalıp söz bildikleri saptanmıştır. Türkçenin kalıp sözler konusunda çok zengin ve renkli bir birikime sahip olduğu görülmektedir.

Keywords


Formulaic words are the cliche words that have become a tradition to use in certain circumtances. These words reflect the culture and the life of the society. Formulaic words are used at meals or after meals, in greetings, birth, death, while starting to a school or at marriage. Besides, it includes appreciating against to a favor or expressing a good wish, curses told in anger, oaths and promises. In this search, the frequency of formulaic words and transition words were identified in Turkish Coursebook of secondary school (5-8) grade students. 171 formulaic words were identified and this identified formulaic words were illustrated in the context for the first time. Formulaic words have been evaluated and classified acording to their functions and meanings. Classification has been done under the headings of prayers, curses and in the formulaic words used in social,cultural realtions. In the examined student workbook of Turkish lesson , related to teaching formulaic words, there are two activities for 6TH grade students and one activity for the 8TH grade students. In order to determine the formulaic words usage knowledge of students in 8TH grade students, discourse completion test was applied and it has been determined that students know lots of formulaic words unlike the formulaic words that exist in Turkish Coursebooks. It appears that Turkish has a very rich and a wide variety of accumulation about formulaic words.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 2,896
Number of downloads 523

Share

Journal of Turkish Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.