Şiir Sanatında Anlatım Araçlarına Poetik Metinlerin Yaklaşımı ve “Yeni” Yorumu (Aristoteles, Şerşeneviç ve Orhan Veli’nin Poetik Metinleri Bağlamında)

Author:

Number of pages:
1055-1071
Language:
Year-Number:
2013-Volume 8 Issue 8

Antik çağdan günümüze dek süren şiir serüveninde şairin hemen hiç değişmeyen özelliği, her zaman yüceltilen yaratıcılığıdır. Ancak yaratıcılık ölçütleri hemen her dönemde değişiklik gösterebilir. Şiir ve şairin ilk tanımları, modern edebiyat bilimi anlayışına yakın, edebiyat ilkelerinin somut verilere dayalı işleyişi ve düzenlenişi üzerine ilk sistematik çalışmayı aslen bir düşünür olarak gerçekleştiren Aristoteles'in Poetika'sına kadar uzanmaktadır. Poetika'nın bu inceleme konusu açısından en önemli yanı, şiir dilinin özgün bir dil alanı olarak tanımlanması ve bu yapının işlevsel ögelerinin sınıflandırılmasıdır. Ancak pek çok etkenle sanat anlayışının ve beklentisinin değişmesiyle tarihsel süreçte gelenekselleşen şiir ögeleri, 20. yüzyılda yeniden gözden geçirilme gereksinimi uyandırmış ve yenilik arayışlarına yol açmıştır. Gelenek karşıtlığı ve yenilik arayışları, birbirinin ardılı ya da taklitçisi olmadığı halde, Rus fütürizmiyle Türk şiirindeki Garip hareketi arasında kesişme noktaları bulmamıza yol açmıştır. İki aykırı örneğin temsilcileri, Şerşeneviç ve Orhan Veli, şiirlerinde olduğu kadar poetik bildirgelerinde de sözcük dağarcığı, ölçü ve uyak, retorik figürler gibi çağlar boyunca şiir için benimsenen, kalıplaşmış düşüncelere karşı çıkışlarını gerekçelendirerek açıklamışlardır. Şiir özelliklerinin yeniden değerlendirilmesinde Rus fütürist şairleri en önemli desteklerini neolojizmlere, Garip şairleriyse yeni şiir anlayışının seslendiği kitlenin diline; halk diline yönelmeye vermişlerdir. Üç ayrı çağdan üç ayrı yazarın ortak ve ayrışan görüşlerini ele alırken, 20. yüzyıl Rus ve Türk şiirinden örnekleyerek incelediğimiz poetik metinlerde, çağlar boyunca şiirin belli kalıplara uygunluğu ölçüsünde değerli olduğu düşüncesinin kabul edilmediği görülmüştür.

Keywords


In the poetry adventure continuing from ancient times to date, the poet’s characteristic that has never changed is his creativeness glorified all the time. However, creativity criteria may vary in the period. The first description of Poetry and Poet reaches to Poetics of Greek philosopher Aristotle, who has an understanding close to modern literary theory and has performed the first systematic study on the literature principles functioning and organization based on perceptible data. The most important aspect of Poetics in terms of the subject of this study is the description of the poetry language as a specific area of language and classification of the functional elements of this structure. However, poetry elements, which have become a tradition in historical process with changing sense and expectation of art due to many reasons, were needed to be reviewed again and caused the pursuit of novelty in 20th century. The opposition to the tradition and pursuit of novelty have led us to find intersection point between Russian futurism and the “Garip” movement in Turkish poetry, although they are not sequent or affected by each other. Shershenevich and Orhan Veli, explained their opposition to the accepted and stereotype attitudes towards poetry for years like vocabulary, rhyme and meter and rhetorical devices in their poetry as well as their poetic knowledge by giving justifications. While reviewing the characteristics of poetry, Russian futurist supported the tendency to neologism, and Garip poets supported the tendency to simplified language, the target language that new poetry conception is addressed. While discussing three different authors’ three common and different point of views, in poetic text that we have studied by giving examples from 20th century Russian and Turkish poetries, it was found out that the idea, which the poetry is valuable as regards its compliance with specific forms for years, has not been accepted.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 704
Number of downloads 318

Share

Journal of Turkish Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.