Türkçenin eskiliğini ve zenginliğini somut delillerle ortaya koymaya çalışan araştırmacıların bu doğrultuda sundukları en önemli dil belgelerinden biri ikilemelerdir. Çünkü “ikileme” denen yapıların ortaya çıkabilmesi için bir dilin uzun yıllar boyunca işlenmesi gerekir. Türkçenin bilinen ilk eserlerinden bu yana sıklıkla ikilemelere rastlanılması, özellikle tek başına kullanılmayan veya çok az kullanılan arkaik kelimelerin Türk dili tarihi boyunca takip edilmesini de kolaylaştırmaktadır. Bu nedenle ikilemeler, özellikle Türk dili araştırmaları için çok önemli verilerdir. Bu yazıda Evliya Çelebi’nin Seyahat-namesindeki ikilemeler (Dankoff’un çalışmaları temelinde) ele alınmış ve bu eserde kullanılan 95 ikileme üzerine bazı düşüncelere yer verilmiştir. Dankoff’un işaret ettiği ikilemeler üzerine kimi zaman etimolojik açıklamalara yer verilirken kimi zaman açıklanmaya gerek görülmeyen yapılar, yalnızca TTS ve DS’deki verilerle karşılaştırılmışlardır. Böylece Evliya Çelebi’nin kullandığı ikilemeler ile bugün Türkiye Türkçesinde yaşayan örnekler de gösterilmiştir. Bu çalışmada Seyahat-name’deki bütün ikilemelere yer verilmese de Evliya Çelebi’nin bir dil ve üslup ustası olarak ikilemeleri nasıl kullandığına dikkat çekilmek istenmiştir.
Putting forward concrete evidence of the antiquity and richness of Turkish, researchers working in this direction, they offer one of the most important documents are hendianyoins. Because the “hendiadyoin” for the emergence of the so-called structures of a language must be processed for many years. Since the earliest known works of Turkish reduplications often used, especially in unused or little-used archaic words alone throughout the history of the Turkish also facilitates monitoring. Therefore, hendiadyoins, especially in the most important data for the study of the Turkish language. In this article, hendiadyoins in Evliya Celebi's Seyahatname (basis on Dankoff’s work) are discussed and used in this work are presented some thoughts about 95 hendiadyoins. Sometimes shown on the etymological explanations given hendiadyoins by Dankoff, sometimes unseen structures need to be explained, only the TTS and DS were compared with the data. Thus, living in Turkey Turkish words and hendiadyoins in Evliya Celebi’s Seyahatname is compared. In this study, all of hendiadyoins in Seyahatname is not shown. Evliya Çelebi as a master of a language and style to draw attention to how using words.
By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.
