Yapı bakımından cümle tipleri konusu, söz dizimi incelemelerinin en çok tartışılan konusudur. İçerisinde fiilimsi bulunan cümlelerin basit cümle mi birleşik cümle mi olduğu; şartlı cümleler ile iç içe birleşik cümlelerin basit cümle mi birleşik cümle mi olduğu; ki’li cümlelerin bağlı cümle mi birleşik cümle mi olduğu gibi konularda onlarca çalışma yapılmış ve yapılmaktadır. Bu makalede söz dizimi ile ilgili farklı bir konuya temas edilecektir: “Uzun zamandır buralarda görünmedi. / Kaç gündür annemle konuşmadım. / Ne zamandır annemle konuşmadım. / Kaçtır seni buralarda görüyorum. / Yıllardır o türkü söylenir buralarda.” gibi cümlelerin ilk bakışta yapı bakımından basit cümle olduğu düşünülmektedir. Ancak bu cümlelerde zarf tümleci işlevinde görünen kelime veya kelime grupları bildirme eki almıştır ve yargı bildirmektedir. Bundan dolayı cümlelerde birden fazla yargı bulunmaktadır ve bu cümlelere basit cümle demek bizi sıkıntıya sokacaktır. Bu çalışmada bu şekildeki cümle yapılarının basit cümle mi, iç içe birleşik cümle mi yoksa ilk defa Prof. Dr. Şükrü Halûk AKALIN’ın ilim âlemine duyurduğu ki’si düşmüş birleşik cümle mi olduğu tartışılacak ve bir sonuca varılmaya çalışılacaktır. Bildirme eki taşıyan öğelerin zarf tümleci değil de özne veya nesne olduğu (Odada bir kahkahadır koptu. / İki parti arasında şiddetli bir çarpışmadır başladı. / Beni bir düşüncedir almıştı. / Herif ağaçta iken bir iniltidir işitir. gibi) cümlelerin durumu ise doğrudan bu bildirinin konusuna girmemektedir.

The most controversial issue in syntax is types of sentences according to structure. There are many studies discussing whether sentences with verbals and conditional sentences and reported speechs are simple sentences or complex sentences and also whether sentences joined with “ki” are compound or complex sentences. In this article, it is mentioned about different issues about syntax. For example these clauses seems simple sentences according to structure at first sight: “Uzun zamandır buralarda görünmedi. / Kaç gündür annemle konuşmadım. / Ne zamandır annemle konuşmadım. / Kaçtır seni buralarda görüyorum. / Yıllardır o türkü söylenir buralarda.” But words or group of words in this clause have copula. For this reason these clauses express more than one thought, so it is hard to say they are simple sentences. In this article, it will be discussed and decided whether these sentences are simple or complex sentences or complex sentences without the conjunction “ki” as Prof. Dr. Şükrü Haluk AKALIN mentioned at the first time. The situation of sentence of which parts of sentence that is not as a subject or object but indirect object [exp. Odada bir kahkahadır koptu. (Laughter broke out in the room), İki parti arasında şiddetli bir çarpışmadır başladı. (Began a violent collision between the two parties), Beni bir düşüncedir almıştı. (I got deep ideas), Herif ağaçta iken bir iniltidir işitir. (Hears the groans when the guy on tree) etc.] does not directly include in this article.