Batı Rumeli Türkçesinde İki Ünlü Arasında /g/ ve /ġ/

Author:

Number of pages:
1715-1728
Language:
Year-Number:
2013-Volume 8 Issue 9

Türk dilinde Eski Türkçe ve Orta Türkçe dönemlerinde iki ünlü arasında görülen /g/ ve /g/ sesleri, bu dönem sonundan günümüze dek Türk dilinin çeşitli sahalarında birkaç ses değişikliği yaşamıştır. Bugün söz konusu /g/ ve /g/ sesleri, bazı sahalarda aynen korunmuştur (agız vb.). Bazı sahalarda /v/ (veya /w/), /y/ seslerine geçmiş (avız vb.), bazı sahalarda da büzülme, derilme gibi ses olaylarıyla ünlü uzaması veya diftong sonucunu vermiştir (az/aız vb.). Türk dilinin muhtelif sahalarında görülen bu ses değişmeleri içinde Türkiye Türkçesi ağızları da tek tip gelişme göstermemiştir. Türkiye Türkçesi sahası içindeki bazı ağızlarda iki ünlü arasında /g/ ve /g/ sesleri aynen korunmuş, bazılarında /y/ ve /v/ seslerine geçmiş, bazılarında da ünlü uzaması veya diftong sonucunu vermiştir. Rumeli bölgesinin alt gruplarından Batı Rumeli ağız bölgesinde /g/ ve /g/ sesleri genellikle korunmuştur. Bu özellik, bilimsel yayınlarda Batı Rumeli için sayılan özelliklerden birisidir. Ancak, Batı Rumeli ağızlarında /g/ ve /g/ seslerinin iki ünlü arasındaki durumunu gösteren tabloda görüleceği gibi, bazı sözlerde eski /g/ ve /g/ seslerinin korunmadığı tespit edilmiştir. Tabloda bogaz, dügün, yogurt gibi korunmuş şekillerin yanında büzülme yaşayan dil/del (<< tegül) ‘değil’, souk (< sogık) ‘soğuk’ gibi şekiller ve ses değişimi yaşamış kavun (< kagun) gibi /v/’li şekiller gösterilmiştir. Bugün Batı Rumeli’de iki ünlü arasındaki /g/ ve /g/ sesleri arkaik bir özellik olarak genellikle korunur. Bunun yanında, eski /g/ sesinden dönüşmüş /v/ sesini taşıyan ve büzülen birkaç örnek de vardır.

Keywords


In Turkish language /g/ and /g/ sounds which had been in Old Turkish and Middle Turkish periods, until that periods into nowadays, have undergone several changes. Today these /g/ and /g/ sounds are protected in some areas (like agız). In some areas, these sounds turned into /v/ (or /w/), /y/ sounds. Also in some kind of areas they saw many sound events like disappearance, vowel length. In several areas of Turkish language these sorts of sound changes was not made same results. Also Turkey Turkish’s dialects have got different results. In areas of Turkey Turkish, somewhere these intervowel situated /g/ and /g/ sounds have protected himself, somewhere they turned into /y/ and /v/ sounds, somewhere they made diphthongs, vowel lengths. In Rumelia regions sub region Western Rumelia dialect zone these /g/ and /g/ sounds usually are protected. This characteristic has been written as Western Rumelian characteristic on linguistic publications. But as they can seen in table, some of words’ /g/ and /g/ sounds had not protected in the areas vocabulary. On that table, preserved forms like bogaz “throat”, dügün “wedding”, yogurt “yoghurt”, shrinking forms like dil (<< tegül) “is not” and changing forms like kavun (< kagun) “melon” are shown. Today in Western Rumelia intervowel situated /g/ and /g/ sounds are usually preserved. Also there is a kind of examples which changed its /g/ sound into /v/ sound and which had been shrunk.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 1,105
Number of downloads 441

Share

Journal of Turkish Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.