Bu çalışmada, amacımız geçmişten günümüze Fransız edebiyatında İstanbul temasının nasıl ele alındığını değerlendirmektir. Chateaubriand’ın Paris-İstanbul-Kudüs Bir Seyyahın Günlüğü, Théophile de Gautier’nin İstanbul Dünyanın En Güzel Şehri, Gérard de Nerval’in İstanbul Yolunda ve Doğu’ya Yolculuk, Marc Hélys’in Kapalı Bahçe, Pierre Loti’nin Doğudaki Hayalet, Mutsuz Kadınlar ve Aziyadé yapıtlarını Fransız Edebiyatı’nın İstanbul üzerine yazılmış gezi edebiyatı metinleri ya da İstanbul çerçevesinde geçen olayların aktarıldığı romanları arasında sayabiliriz. İstanbul teması Fransız edebiyatında sıklıkla ele alınmıştır. Bu listeyi daha da uzatmak mümkündür. Doğu ve batının kesişme noktasında yer alan İstanbul, gezgin-yazarlar için günümüzde de ilham kaynağı oluşturmaktadır. Son yıllarda, Gisèle Durero Köseoğlu’nun İstanbulin başlıklı denemeleri ve İstanbul’dan Pencereler, İstanbul’da bir el yazması ve Sır Dolu İstanbul kitaplarından oluşan İstanbul üçlemesi dikkat çeker. Yazarlar, dış gerçeklikten kurguya, gözlemden anlatılamaya geçerek İstanbul’u farklı bakış açılarıyla betimlerler. Amacımız, bu çalışmada tüm bu yapıtlardan yola çıkarak edebi metinde gerçek/kurgu ilişkisini, batılı gezgin-yazarın doğuya bakışını ve İstanbul temasının Fransız Edebiyatındaki anlamlarını sorgulamaktır. Betimlenen mekânlar, aynı bile olsa, her yapıtta ortaya çıkan İstanbul imgesi birbirinden farklıdır, çünkü gözlemleyen-özneye göre algılanan nesnenin öne çıkan özellikleri değişir. Her gezgin-yazar kendi algıladığı şehri betimler. 19.yüzyıl seyahatnamelerinden günümüz seyahatnamelerine kadar incelediğimizde, betimlenen şehir zaman içinde değişmiş bile olsa, Fransız edebiyatında ortak bir İstanbul imgesi buluruz. Bu çalışmada, Fransız Edebiyatında ortaya çıkan İstanbul imgesi ele alınacaktır.

In this study, our aim is to reveal how the theme “Istanbul” was addressed in French Literature from the past to the present. In French literature, one could cite Record of a Journey from Paris to Jerusalem and Back by Chateaubriand, Constantinople: World’s Most Beautiful City by Théophile de Gautier, Constantinople and Voyage to the Orient by Gérard de Nerval, Secret garden by Marc Hélys, Ghosts of the East, Disenchanted and Aziyadé by Pierre Loti, among the travel literature books on Istanbul or novels where events in the plot happen in Istanbul. The theme “Istanbul” has been frequently addressed in French literature and it is possible to add more books to that list. The city, situated at the crossroads between the East and the West, is still an inspiration for traveller-writers. In recent years, are remarkable the essays entitled Istanbulin by Gisèle Durero Köseoğlu as well as her trilogy entitled respectively Windows from Istanbul, A Manuscript in Istanbul and A Book Full of Secrets. Writers describe Istanbul in various perspectives by switching from inner reality to fiction and from observation to narration. Our aim is to question the reality/fiction relation, the perspective of Western traveller-writer on the East, and meanings of the Istanbul theme in French literature. Even when the described places are the same the Istanbul image given in each work is different from the others, due to the fact that the emphasised features of the perceived object varies depending on the observer subject. Each traveller-writer describes the city which he/she perceives. On the other hand, when looking at travel books from 19th century to the present, we can still find a common image of Istanbul as presented in the French literature, although the city itself has changed a lot. In this work, this common image will be revealed.