Oğuzca Ağızlarında k/g>ç/c Değişmesi

Author:

Number of pages:
1171-1181
Language:
Year-Number:
2013-Volume 8 Issue 9

Bilhassa dil, tarih ve folklor araştırmaları başta olmakla birlikte birçok disiplin için önem arz eden ağızlar, diğer lehçe ve ağızlar arasındaki akrabalık ilişkileri ile dilin tarihî gelişimi gibi meselelerin aydınlatılmasında müracaat edilen kaynaklar arasında yer alır. Günümüzde yazı dilleri ve ağızlarıyla beraber Anadolu, Azerbaycan, İran, Kuzey Irak, Kuzey Suriye, Kıbrıs, Ege Adaları ve Balkanlar’da kullanılan Türkçe, Oğuzca olarak adlandırılmaktadır. Söz konusu saha içinde birbirinden farklı bölgelerde konuşurları bulunan Oğuzca ağızlarının, tarihî sebeplerden dolayı bir takım karakteristik özellikleriyle aralarında birlik teşkil ettiği tespit edilmiştir. Ağız bölgelerinde tespit edilen karakteristik özellikler, tasnif çalışmaları ve ağız atlaslarının tertip edilmesinde önem taşımaktadır. Bunun yanında dilin coğrafi durumu, dağılımı ve sınırları hakkında bilgiler sunmaktadır. Bu çerçevede görülen karakteristik özelliklerinden biri de k/g>ç/c ünsüz değişmesidir. k/g>ç/c ünsüz değişmesi Oğuz sahasında Kosova Türk ağızlarında; Anadolu’da Erzurum, Rize, Trabzon, Malatya-Akçadağ ve Kars-Karapapak ağızlarında; Irak Türk ağızlarında; Azerbaycan’da Şamahı, Kazah (Birinci Şıhlı ve İkinci Şıhlı) ve İsmayilli (Baskal ve Mücü) ağızlarında; Nahçıvan grubu ağızlarında; İran’da Tebriz, Salmas ve Urmiye ağızlarında ortaya çıkar. Ağız özelliklerinin, etnik yapıya göre teşekkül ettiği bilim adamları tarafından yapılan çalışmalarda belirtilmektedir. Bu sebeple, k/g>ç/c ünsüz değişmesinin gerçekleştiği ağızların oluşmasında, aynı etnik tabakaya mensup Türk grupları rol almış olmalıdır.

Keywords


Dialects which are very important for lots of disciplines especially like history, language and folklore studies are one of the sources applied for enlightining the problems like relationships among dialects and historical development of language. Today, Turkish language used in Anatolia, Azerbaijan, Iran, North Iraq, North Syria, Cyprus, The Aegean Islands and The Balkans within the written languages and dialects is called as Oghuz Turkish. It has been observed that because of the historical reasons, there is a unity among the Oghuz Turkish dialects in terms of their characteristics. The characteristics observed in these dialect regions are important for classifications and arrangements of dialect atlases. Besades that, they give information about the geographical situation, distribution and limits of language. In this context, one of the significant voice characteristics is the k/g>ç/c change. The k/g>ç/c change appears in Kosova Turkish dialects, in Erzurum, Rize, Trabzon, Malatya-Akçadağ and Kars-Karapapak dialects in Anatolia; in Iraqi Turkish dialects; in İsmayilli (Baskal and Mücü), Kazah (1st Şıhlı and 2nd Şıhlı) and Şamahı in Azerbaijan; in the dialects of Nakhchivan and in Urmiye, Salmas and Tebriz dialects of Iran. It is stated by the scientists that the characteristics of dialect were formed according to the ethnic structure. So the Turkish groups that belong to the same ethnic class must have played a role for the formation of the dialects that k/g>ç/c change occurred.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 873
Number of downloads 413

Share

Journal of Turkish Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.