Halk ağzında yer alan sözlerin yeri ağız sözlükleridir. Ancak bunların bir kısmı yazı dilinde de yer aldığından, genel sözlüklere de girmiştir. Türkiye Türkçesinin bugünkü en kapsamlı basılı ağız sözlüğü, Türk Dil Kurumunun Derleme Sözlüğü’dür. Bu sözlüğün aynı kurum tarafından yayımlanan ağız çalışmalarının söz varlığıyla zenginleştirilmiş biçimi, kurumun ağ kümesinde Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğü başlığıyla yer almaktadır. Bu çalışmada Türk Dil Kurumuna ait Türkçe Sözlük’ün 2005 yılında yayımlanan onuncu baskısında hlk kısaltmasıyla halk ağzına mal edilen on üç sözün (avara, balkımak, bölme, cacık, cazgır,çelek, eştirmek, gergi, haydamak, kımkım, salmalık, tirildemek, yoz) hem onda hem Derleme Sözlüğü’nde hem de Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğü’nde bulunmayan ancak Kocaeli’nin Kandıra ilçesi ağzında var olan farklı anlamları verilmiştir. Örnek olarak “cacık” kelimesinin herkesçe bilinen “yoğurt veya ayranın içine salatalık veya marul doğranarak hazırlanan sarmısaklı içecek” ve halk ağzındaki “bir ot türü” anlamı Türkçe Sözlük’ün onuncu baskısında, bu ikisiyle birlikte yedi farklı anlami ise Derleme Sözlüğü’nde yer almaktadır. Ancak kelimenin Kandıra ağzındaki “salatalık, hıyar” anlamı, her iki sözlükte ve Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğü’nde bulunmamaktadır. Sondaj yöntemiyle Kandıra ilçesinin iki farklı köyünde yaşayan altı kişiye 2010 yılında doğrulatılan bu anlamlar, Türkçe Sözlük’ün 2011 yılında yayımlanan son baskısında da yer almamıştır. Bu çalışmada bu anlamların Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğü’nde ilgili maddelere eklenmesi teklif edilmiştir.

Dialect words used everyday are found in dialect dictionaries but as some of the words are used in written language, they are found in general dictionaries as well. The most comprehensive printed dialect dictionary of today’s Turkey Turkish is the Compilation Dictionary of the Turkish Language Institution. The enriched version by vocabulary of this dictionary is printed on the same institution’s web site under the title of Turkish Dialects Dictionary. In this study, the meaning of thirteen words (avara, balkımak, bölme, cacık, cazgır, çelek, eştirmek, gergi, haydamak, kımkım, salmalık, tirildemek, yoz) which are used in the Kandıra Dialect are given. These words are attributed to public dialect (indicated as hlk) in the Turkish Dictionary’s 10th edition, printed by the Turkish Language Institution in 2005. These words are not found in the Compilation Dictionary and are not in the Dictionary of Turkey Turkish Dialect, either. For instance, in the 10th edition of the Turkish Dictionary the meaning of “cacık” known by everybody is a “drink with garlic, prepared by cutting up cucumber or lettuce in yogurt or ayran” and in public dialect is “a kind of herb”. are found. Including the two meaning seven different ones are found in the Compilation Dictionary. But, “cacık” means cucumber in the Kandıra Dialect. This meaning is found in none of the two dictionaries and not in the Turkey Turkish Dialects Dictionary either. These meanings, which were confirmed by six people living in two villages of Kandıra in 2010 using a survey method and are not found in the latest edition of Turkish Dictionary printed in 2011 either. In thıs study, it is recommended to add these meanings to the Turkish Dialects Dictionary’s relevant articles.