Alevi Yapısallaşması, Talepler ve Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Ders Kitaplarında Alevilik-Bektaşilik

Author:

Number of pages:
539-565
Language:
Year-Number:
2013-Volume 8 Issue 3

Kültürel, sosyolojik, düşünsel ve tasavvufi özellikleriyle dikkat çekici olan Alevilik-Bektaşilik, özellikle 1990’lardan itibaren toplum gündemine daha sık gelmeye başlamıştır. Bu gündeme geliş daha çok Aleviliği yeni bir dini kimlik olarak keşfetme yolunu açtığı gibi bu kimliğin pekişmesi için de devletten dinsel talepleri beraberinde getirmiştir. Bu taleplerden biri Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi (DKAB) dersleri özelde ise DKAB ders kitaplarına ilişkin olanıdır. Ancak yapısallaşma sürecinde dile getirilen bu talep konusunda Alevi-Bektaşi grup ve önderler birleşmiş ise de, Alevi-Bektaşi grup ve önderlerin talebin DKAB kitaplarına nasıl yansıtılması gerektiği ve DKAB dersinin geleceği konusunda farklı yaklaşımlara sahip oldukları ileri sürülmektedir. Diğer taraftan MEB’in Alevi çalıştaylarıyla daha belirgin hale gelen talepleri dikkate aldığı ve son yıllarda DKAB ders kitaplarına yansıttığı ifade edilmektedir. Bu bağlamda Türkiye’nin bir gerçeği olan Alevîlik-Bektaşiliğin DKAB ders kitaplarına nasıl yansıtıldığını tespit edilmesi önemlidir. Bu durumdan hareketle konunun araştırılması, bu çalışmanın amacını oluşturmuştur. Bu doğrultuda ilk ve ortaöğretim okullarında okutulan DKAB ders kitapları Alevîlik-Bektaşilik ile ilgili içerik açısından değerlendirilmiş, Alevilik-Bektaşilik konularının düzeyi ve ele alınışının tespitinde betimsel bir yaklaşım kullanılmıştır. Araştırmanın kapsamını Millî Eğitim Bakanlığı tarafından 2012 yılında basılan 2012-2013 eğitim-öğretim yılında ilk ve ortaöğretim okullarına dağıtılan ders kitapları oluşturmaktadır. Taranan 4-12 sınıf DKAB ders kitaplarının tamamında Alevîlik-Bektaşilik ile ilgili konulara veya kişilere yer verildiği belirlenmiştir. Özellikle ilköğretim 7. sınıf DKAB ders kitabında ‘İslam Düşüncesinde Yorumlar’ ünitesinde ‘cem ve cemevi’, ‘musahiplik’, ‘dua ve gülbenkler’, ‘hızır orucu’ konularına; ortaöğretim 12. sınıf DKAB ders kitabının ‘İslam Düşüncesinde Tasavvufi Yorumlar’ ünitesinde ise bunlara ilave olarak ‘cemin yapılışı’, ‘semah’, ‘muharrem ayı ve aşure’ din öğretimine konu edildiği tespit edilmiştir.

Keywords


Alevism-Bektashism draws attention as a culturally, sociologically, intellectually and mystically and especially, since the 1990s more common in the community has been on the agenda. In this process Alevism as a discovery paved the way for a new religious identity, in order to consolidate religious identity they put into words their religious claims from the state. One of these demands is the related to Books of “Religion Culture and Knowledge of Ethic”. However, in spite of Alevi-Bektashi groups and leaders united in this demand in the process of scructuralism, it could be argued that they have a different approaches to how should be reflected on RCKE textbooks and the future of RCKE course. On the other hand, it can be seen these demands become more pronounced with the Alevi workshops and taking into account by the Ministry of National Educatin (MNE) and then placed on the books in recent years. In this context, the goal of our research that to determine Alevism-Bektashism as a Turkey’s social, cultural and religious fact that how reflect on RCKE textbooks and also primary and secondary school’s RCKE textbooks evaluated in terms of content related to the Alewism-Bektashism. For determining subject’s level and how to take hold of Alevism-Bektashism in textbooks was used a descriptive approach. The scope of the study consisted of textbooks which published in 2012 by the MNE and distributed to primary and secondary schools in 2012-2013 academic year. As a result, there are subjects or persons on the entire class of scanned textbooks related to Alevism-Bektashism. According to the RCKE textbooks, there are some terms such as “Alevism-Bektashism”, “cem”, “cemevi”, “musahiplik”, “prayer and gülbenks”, “fasting hızır” in the 7th class “Comments on Islamic Thought” unit; and additionally “performing cem”, “semah”, “the month of Muharram and ashura” in the 12th class “Mystical Comments on Islamic Thought” unit and they have been subject to the teaching of religion.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 990
Number of downloads 385

Share

Journal of Turkish Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.